Je zit rustig op de bank of bent onderweg in de auto, als er plotseling een scherpe pijn door je borst schiet. Je ademhaling stokt, je hart bonkt in je keel en binnen enkele seconden voel je de paniek weer opkomen. Is het mijn hart? Wat gebeurt er met mij? De angst dat er iets vreselijk mis is, neemt jou volledig over.
Is dit voor jou de realiteit? De pijn, die soms lijkt op een hartaanval, kan zulke heftige angst oproepen dat het een paniekaanval kan worden.
In dit blog duik ik dieper in de wisselwerking tussen lichamelijke pijn en paniek, en ontdek je waarom het syndroom van Tietze en paniekaanvallen zo vaak samen voorkomen.
Wat is het syndroom van Tietze?
Het syndroom van Tietze is een goedaardige, maar pijnlijke ontsteking van het kraakbeen waar de ribben aansluiten op je borstbeen. De belangrijkste klacht: pijn op de borst. Deze pijn kan scherp, drukkend of zeurend zijn, en soms uitstralen naar je schouders, arm of rug. Omdat deze klachten sterk lijken op symptomen van hartproblemen, geven de klachten vaak een angst en paniekreactie.
Waarom roept de pijn bij het syndroom van Tietze zoveel angst op?
Pijn op de borst is voor veel mensen automatisch gekoppeld aan ernstige gezondheidsproblemen zoals een hartaanval. Zelfs als je weet dat je het syndroom van Tietze hebt, kan de pijn elke keer weer diezelfde angstreactie oproepen. Je lichaam gaat in alarmstand: je hartslag versnelt, je ademhaling wordt oppervlakkiger en je spieren spannen zich aan. Allemaal symptomen die de paniek versterken.
Hoe ontstaat een paniekaanval?
Een paniekaanval ontstaat vaak wanneer je lichaam een sterke stressreactie vertoont zonder dat je echt in gevaar bent. Bij het syndroom van Tietze kan de pijn op je borst de trigger zijn: je voelt iets wat je brein associeert met gevaar, en je stresssysteem (de vecht-of-vluchtreactie) schiet aan. Dit kan leiden tot veel angst, hyperventilatie, duizeligheid, hartkloppingen en het gevoel de controle te verliezen Een paniekaanval is hele nare en angstige ervaring.
Kenmerken van een paniekaanval bij het syndroom van Tietze
- Hyperventilatie
- Oppervlakking ademenen
- Veel spanning voelen in je lijf
- Veel angst voelen
- Duizeligheid
- Druk op de borst
Het syndroom van tietze en de vicieuze cirkel tussen pijn en angst
Wat het extra lastig maakt, is dat pijn en paniek elkaar kunnen versterken. Door de angst ga je vaak sneller of oppervlakkiger ademen, wat weer leidt tot meer spanning in de borstkas. Deze spanning kan de pijn verergeren, waardoor je nóg banger wordt. Zo beland je gemakkelijk in een vicieuze cirkel van pijn en angst.
Wat te doen als je weer een paniekaanval hebt?
Het syndroom van Tietze is op zichzelf onschuldig. In theorie kan je er 100 mee worden. Heb jij last van paniekaanvallen bij Tietze dan is het heel belangrijk dit wel serieus te nemen.
Blijf rustig ademen: Focus op diepe, rustige buikademhaling zodra je pijn voelt opkomen.
Herken het patroon: Weet dat de pijn niet gevaarlijk is en dat het om Tietze gaat. Hierbij help het om te gaan begrijpen waarom de pijn er zit. Dat het in jouw geval logisch is dat je pijn op je borst hebt.
Soms kan het simpelweg benoemen van wat je voelt (“dit is Tietze, niet mijn hart”) al helpen om paniek te verminderen.
Leer jezelf beter kennen: Door bewust te worden van je triggers en reacties kun je de paniek sneller onder controle krijgen.
Vraag ondersteuning: Professionele begeleiding, bijvoorbeeld in de vorm van ademhalingstherapie, ontspanningsoefeningen, psychosomatische fysiotherapie of cranio sacraal therapie kan enorm helpen.
Wees mild voor jezelf: Het is normaal en gezond dat je angstig reageert op pijn. Gun jezelf de tijd om hiermee te leren omgaan.
Blijven de paniekaanvallen maar komen, ondanks opvolgen van de tips?
Een paniekaanval bij het syndroom van Tietze kan iets bloot leggen van voor de periode van tietze klachten. Wat bedoel ik hier precies mee? Een heftige gebeurtenis in jouw verleden kan zijn sporen hebben nagelaten in jouw zenuwstelsel. Dit kan van alles zijn. Van een gebeurtenis of lastige periode in je kindertijd naar een heftige tijd of gebeurtenis in het recente verleden. Heb je dit niet goed verwerken dan kan dit in het nu paniek geven. Je denkt dat het door de Tietze komt, maar de oorzaak kan dieper liggen. Heb je het vermoeiden dat dit speelt. Zoek gepaste hulp, zoals hier boven al genoemd.
Ben jij vrouw en last van paniekaanvallen bij het syndroom van Tietze?
Last van het syndroom van Tietze en paniekaanvallen en ben je ook nog vrouw? Als het niet goed lukt je paniek onder controle te krijgen bespreek eens met je huisarts of hormonen een rol kunnen spelen. Een disbalans in je hormomen kan ook paniekklachten verzoorzaken. Wij hebben veel vrouwen met paniek bij Tietze gezien in de leeftijn van 40-50 jaar. De (peri)- menopauze kan een rol spelen in deze klachten.
Een progesteron (geslachtshormoon) tekort bijvoorbeeld, kan klachten geven zoals: angst, verhoogde stressgevoeligheid, slecht slapen en prikkelbaarheid. Dit kan tijdens deze fase ontstaan
Meer weten over het syndroom van Tietze bij vrouwen? >>>
Zoek je één-op-één hulp voor paniekaanvallen bij het syndroom van Tietze?
Bronnen en wetenschappelijke verdiepende literatuur: syndroom van Tietze en paniek
Je bent al dagen wat emotioneler en vermoeider dan normaal. Je voelt je geladen en prikkelbaar. Je lijf voelt zwaar en opgeblazen. En dan beginnen je ribben ook nog pijn te doen. Die stekende, benauwende pijn. Het syndroom van Tietze speelt weer op. Je vraagt je af: komt dit nou door mijn hormonen? Heeft mijn cyclus hier iets mee te maken? Of die overgang waar ik middenin zit?
Je bent niet alleen met je Tietze klachten
Veel vrouwen met het syndroom van Tietze of costochondritis merken dat hun klachten heviger worden rondom de menstruatie of in de overgang. En dat is niet gek. Je hormonen spelen een grotere rol dan vaak wordt gedacht. Hormonen hebben een grote invloed op hoe jij je voelt. En ook op ontstekingen, pijn en herstel.
De symptomen van het syndroom van Tietze bij vrouwen
De symptomen van Tietze zijn bij vrouwen en mannen gelijk. Alleen geven vrouwen vaak duidelijk aan de symptomen erger worden voor en tijdens de menstruatie en in de overgang/op pre overgang.
Hier een overzicht van veelvoorkomende symptomen bij Tietze en costochondritis
Pijn op de borst
- Felle, stekende of brandende pijn rond het borstbeen
- Pijn onder de linker- of rechterborst
- Drukgevoel of extra pijn bij aanraking
- Roodheid op de zwelling
- Gevoelige ribben (meestal 2e t/m 4e)
Rug- en schouderklachten
- Pijn of druk tussen de schouderbladen
- Spierpijn of uitstralende pijn langs de schouderbladen
- Pijnlijke bewegingen in schouders en armen
Ademhaling
- Benauwd of beklemmend gevoel op de borst
- Pijn bij diep inademen, lachen of hoesten
- Gevoel van een strakke band om de borst
- Hyperventilatie zonder long- of hartproblemen
Spijsvertering
Keelklachten
Mentale en emotionele klachten
- Angst, paniek, hartkloppingen
- Gejaagdheid of moeite met ontspannen
- Stemmingswisselingen, snel overprikkeld of somber
Uitstralende pijn
- Pijn richting nek, rug, oksel of arm
- Soms lijken de klachten op hartproblemen, raadpleeg altijd eerst een arts om dit uit te sluiten
Wat is de link tussen hormonen en het syndroom van Tietze bij vrouwen?
Hormoonschommelingen, bijvoorbeeld rond je menstruatie of in de overgang, beïnvloeden niet alleen je stemming en energieniveau, maar ook hoe je lichaam omgaat met stress en ontstekingen. Factoren zoals:
- voeding met weinig voedingsstoffen
- langdurige stress (zowel mentaal als fysiek)
- gifstoffen uit voeding of omgeving
- weinig of juist te veel beweging
- genetische aanleg
Hebben allemaal invloed op jouw hormoonhuishouding én op het verloop van ontstekingen, zoals bij het syndroom van Tietze.
Hoe je door stresshormonen bij Tietze in een vicieuze cirkel belandt
Bij stress maakt je lichaam cortisol aan, een belangrijk hormoon dat je helpt alert en actief te zijn. Bij aanhoudende stress raakt het systeem dat zorgt voor een goede aanmaak verstoord. Cortisol beïnvloedt andere hormonen, zoals LH (luteïniserend hormoon), dat op zijn beurt weer invloed heeft op je oestrogeen- en progesteronspiegels. Het resultaat? Verstoorde menstruatie, toename van overgangsklachten, vermoeidheid, gewichtstoename én moeilijker herstel van ontstekingen.
En omdat ontstekingen bij Tietze of costochondritis al zo hardnekkig kunnen zijn, merk je dat hormonale disbalans de klachten versterkt. De ontsteking stopt niet goed, blijft sluimeren en de pijn komt in golven terug. Het is dus van groot belang dat je zenuwstelsel tot rust komt en je cortisol kan dalen.
Alles draait om het herstellen van de balans, zodat je lijf weet: het is veilig, ik mag loslaten, ik kan eindelijk gaan herstellen.
Er is niks mis met je. Je lijf is niet ‘stuk’. Het syndroom van Tietze probeert je iets te vertellen.
Dat de pijn erger wordt rondom je cyclus of in de overgang, is dus niet jouw verbeelding. Dit klopt. Het is een signaal. En als je leert luisteren naar dat signaal en het serieus neemt, kunnen je klachten verminderen
Wil je praktische stappen zetten? Begin dan met kleine aanpassingen die je lichaam rust en steun geven. En wees vooral mild naar jezelf toe. Je hoeft het niet allemaal in één keer goed te doen. Elke stap telt.
Als je het syndroom van Tietze hebt, weet je als geen ander hoe ingrijpend deze aandoening is. De scherpe, brandende pijn op je borstkas kan angstaanjagend zijn en doet soms denken aan hartklachten. Vooral als vrouw kun je tegen specifieke problemen aanlopen, lichamelijk, emotioneel én sociaal.
Waarom het syndroom van Tietze zoveel vermoeidheid veroorzaakt
De pijn bij Tietze is al vervelend genoeg. Komt daar vaak ook die, niet te negeren, vermoeidheid bij. Wij vermoeden dat de vermoeidheid bij Tietze komt doordat je uit balans bent. Je slaapt slechter door de pijn of hebt last van ontstekingen die veel energie van je lichaam kosten. De stress en onzekerheid maken veroorzaken ook vermoeidheid.
Geen hormoonklachten maar stress die je Tietze erger maakt?
Stress maakt jou Tietze klachten erger, dat is iets wat ons erg duidelijk is geworden. Het syndroom Tietze zelf veroorzaakt ook veel stress. Het jij het idee dat je in negatieve spiraal zit van angst, paniek en stress door het syndroom van TIetze? Ontdek hier meer over de relatie tussen tietze en stress en wat je kunt doen de cirkel te doorbreken.
Ben je vrouw met het syndroom van Tietze én hormonale klachten? Dit gaat jou helpen
Gelukkig kun je wél invloed uitoefenen op je vervelende klachten. Het begint bij het ondersteunen van je hormoonbalans en het reguleren van je stresssysteem. Denk aan:
🧘♀️ Rustig bewegen, zoals wandelen of yoga
🌞 Zonlicht op je gezicht (vooral in de ochtend)
🌬️ Ademhalingsoefeningen
🌿 Natuur in, aarden met je blote voeten
🛁 Warm bad of sauna
🍽️ Ontstekingsremmende voeding
💡 Rood licht therapie (ochtend & avond)
😴 Goede nachtrust, eventueel ondersteund met natuurlijke middelen
🐟 EPA/DHA uit vette vis, visolie, levertraan of algenolie
🦠 Een gezonde darmflora – Door eiwitten, gezonde vetten, veel groenten en gefermenteerd voedsel of dranken.
Syndroom van Tietze en het moederschap
Ben je vrouw met het syndroom van Tietze en moeder? Veel vrouwen vervullen meerdere rollen tegelijk: je werkt, zorgt, regelt en organiseert. Als je dan ook nog eens moet dealen met onvoorspelbare pijnklachten, komt dat extra hard aan. De kans is in dit geval groot dat je Tietze is onstaan omdat je jezelf voorbij bent gelopen. Tijd om jezelf op één te gaan zetten, hoe lastig dat ook is met een gezin.
afbeelding: Je kind dragen en de opgebroken nachten zorgen voor een extra uitdaging bij het syndroom van Tietze
Je hebt het Syndroom van tietze en bent zwanger, wat is het risico?
Meer last van het syndroom van Tietze na je zwangerschap? Of is de Tietze juist begonnen in je zwangerschap? Dit zien wij allebei zeer regelmatig. De hormoonveranderingen in de zwangerschap hebben invloed op je bindweefsel. Je buik groeit en daardoor moet jouw wervelkolom en borstkas een andere stand aannemen, anders val je om. Het is een goede reactie. Als je rug voor je zwangerschap al wat stijf was, dan kun je last krijgen van pijn in je rug en borstkas. Na de bevalling vinden er weer grote veranderingen plaats. Misschien geef jij borstvoeding. Dit is een belasting voor je rug en borst en kan klachten geven. Geen reden om te stoppen, wel reden om je te laten behandelen voor Tietze.
Kan het dragen van een bh kwaad als je last hebt van Tietze?
Kan jij de druk van je bh niet meer verdragen op je borst en rond je middenrif? Het kan geen kwaad een bh te dragen als je last hebt van het syndroom van Tietze. Het is vaak het eerst wat uitgaat bij thuiskomst. Het kraakbeen van je ribben is zo geïrriteerd dat de druk door je bh gewoon teveel is. Let er op dat je bh niet onnodig strak zit. Dit veroorzaakt druk en spanning op plekken die toch al geïrriteerd zijn. Langdurig gebruik van een te strakke bh (met brede band) kan stijfheid in de wervels van je rug veroorzaken. Stijfheid in je rug, geeft op den duur extra pijn in je borst. Check ook eens in de zoveel tijd of je nog de goede maat bh hebt. Je omvang van je borst en borsten verandert, zeker tijdens en na de zwangerschap. Of in perioden als de overgang.
Last van vervelende druk van je bh op je middenrif?
Voelt het als je bh op je middenrif of op je maag drukt? Het ligt er een beetje aan wat voor een bh je draagt. Meestal valt deze deels over je middenrif. Als jouw middenrif te gespannen is dan voelt elke druk erop vaak te veel. Een bh dragen kan geen kwaad maar het is logisch dat het onprettig voelt. Als de spanning op je middenrif gaat dalen dan voel je ook de druk van je bh er op afnemen
Pijn onder je borsten, maak jij je zorgen?
Je bent vrouw met het syndroom van Tietze of costochondritis en maakt je zorgen of er iets in je borst zit. Je hebt last en het lijkt alsof er verdikkingen zitten. De verdikkingen en pijnlijke plekken horen bij Tietze. In verrweg de meeste gevallen is er niks aan de hand. We horen van veel vrouwen terug dat vaak een hele flank, inclusief gebied onder en achter de borsten gevoelig is. Er zitten spierknopen en pijnlijke plekken.
Blijven je zorgen: ga naar je huisarts. De stress en zorgen maken jouw klachten erger
Syndroom van Tietze en het effect op je zelfbeeld
Chronische pijn heeft niet alleen invloed op je lichaam, maar ook op hoe je naar jezelf kijkt. Je voelt je misschien minder krachtig, minder jezelf. Je vertrouwen in je lichaam krijgt een deuk. Dat kan ook effect hebben op je zelfvertrouwen, je vrouw zijn en zelfs op je intimiteit of seksualiteit. Dit zijn nare gevolgen waar vrouwen met Tietze mee te maken kunnen krijgen. Gelukkig is er een weg terug. Voor meer informatie over Tietze en tips om je beter te voelen lees hier verder>>
Bronnen en wetenschappelijke verdiepende literatuur: syndroom van Tietze bij vrouwen
Mayou R. Chest pain, palpitations and panic. J Psychosom Res. 1998 Jan;44(1):53-70. doi: 10.1016/s0022-3999(97)00209-2. PMID: 9483464.
Dammen T, Bringager CB, Arnesen H, Ekeberg O, Friis S. A 1-year follow-up study of chest-pain patients with and without panic disorder. Gen Hosp Psychiatry. 2006 Nov-Dec;28(6):516-24. doi: 10.1016/j.genhosppsych.2006.08.005. PMID: 17088168.
Bringager CB, Gauer K, Arnesen H, Friis S, Dammen T. Nonfearful panic disorder in chest-pain patients: status after nine-year follow-up. Psychosomatics. 2008 Sep-Oct;49(5):426-37. doi: 10.1176/appi.psy.49.5.426. PMID: 18794512.
Nardi AE, Valença AM, Lopes FL, Nascimento I, Mezzasalma MA, Zin WA. Clinical features of panic patients sensitive to hyperventilation or breath-holding methods for inducing panic attacks. Braz J Med Biol Res. 2004 Feb;37(2):251-7. doi: 10.1590/s0100-879x2004000200013. Epub 2004 Jan 30. PMID: 14762581.
Dammen T, Arnesen H, Ekeberg O, Friis S. Psychological factors, pain attribution and medical morbidity in chest-pain patients with and without coronary artery disease. Gen Hosp Psychiatry. 2004 Nov-Dec;26(6):463-9. doi: 10.1016/j.genhosppsych.2004.08.004. PMID: 15567212.
Heppell JL, Denis I, Turcotte S, Fleet RP, Dionne CE, Foldes-Busque G. Incidence of panic disorder in patients with non-cardiac chest pain and panic attacks. J Health Psychol. 2021 Jun;26(7):985-994. doi: 10.1177/1359105319859062. Epub 2019 Jun 28. PMID: 31250658.
Huis In 't Veld MA, Cullen L, Mahler SA, Backus BE, Dezman ZDW, Mattu A. The Fast and the Furious: Low-Risk Chest Pain and the Rapid Rule-Out Protocol. West J Emerg Med. 2017 Apr;18(3):474-478. doi: 10.5811/westjem.2016.12.32676. Epub 2017 Feb 27. PMID: 28435499; PMCID: PMC5391898.
Mendelson S, Anbukkarasu P, Cassisi JE, Zaman W. Gastrointestinal functioning and menstrual cycle phase in emerging young adult women: a cross-sectional study. BMC Gastroenterol. 2023 Nov 21;23(1):406. doi: 10.1186/s12876-023-03036-3. PMID: 37990300; PMCID: PMC10664285.
Hoeger Bement MK, Rasiarmos RL, DiCapo JM, Lewis A, Keller ML, Harkins AL, Hunter SK. The role of the menstrual cycle phase in pain perception before and after an isometric fatiguing contraction. Eur J Appl Physiol. 2009 May;106(1):105-12. doi: 10.1007/s00421-009-0995-8. Epub 2009 Feb 3. PMID: 19189119.
Iacovides S, Avidon I, Baker FC. Does pain vary across the menstrual cycle? A review. Eur J Pain. 2015 Nov;19(10):1389-405. doi: 10.1002/ejp.714. Epub 2015 Apr 21. PMID: 25899177.
Briggs LA. Deciphering chest pain in women. Nurse Pract. 2018 Apr 19;43(4):25-33. doi: 10.1097/01.NPR.0000531071.96311.9f. PMID: 29557896.
Johnson N, Siew S, Black S. Women in pain medicine. Br J Anaesth. 2023 Nov;131(5):801-804. doi: 10.1016/j.bja.2023.06.043. Epub 2023 Jul 11. PMID: 37442726.
Safdar B, D'Onofrio G. Women and Chest Pain: Recognizing the Different Faces of Angina in the Emergency Department. Yale J Biol Med. 2016 Jun 27;89(2):227-38. PMID: 27354848; PMCID: PMC4918863.
Kaur G, Oliveira-Gomes D, Rivera FB, Gulati M. Chest Pain in Women: Considerations From the 2021 AHA/ACC Chest Pain Guideline. Curr Probl Cardiol. 2023 Jul;48(7):101697. doi: 10.1016/j.cpcardiol.2023.101697. Epub 2023 Mar 14. PMID: 36921653.
McCann GP, Gulsin GS. Precision Diagnostics for Chest Pain in Women: Time to Give Stress CMR a Spin? JACC Cardiovasc Imaging. 2023 Jun;16(6):765-767. doi: 10.1016/j.jcmg.2023.01.003. Epub 2023 Feb 22. PMID: 36883524.
Sullivan AK, Holdright DR, Wright CA, Sparrow JL, Cunningham D, Fox KM. Chest pain in women: clinical, investigative, and prognostic features. BMJ. 1994 Apr 2;308(6933):883-6. doi: 10.1136/bmj.308.6933.883. PMID: 8173366; PMCID: PMC2539855.
Lenert ME, Avona A, Garner KM, Barron LR, Burton MD. Sensory Neurons, Neuroimmunity, and Pain Modulation by Sex Hormones. Endocrinology. 2021 Aug 1;162(8):bqab109. doi: 10.1210/endocr/bqab109. PMID: 34049389; PMCID: PMC8237991.
Athnaiel O, Cantillo S, Paredes S, Knezevic NN. The Role of Sex Hormones in Pain-Related Conditions. Int J Mol Sci. 2023 Jan 18;24(3):1866. doi: 10.3390/ijms24031866. PMID: 36768188; PMCID: PMC9915903.
Zhang L, Zhao Y, Liu X, Chen J, Sun M, Zhang J, Zhang W. Changes in sex hormones and their interactions are related to pain perception between different menstrual subphases. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol. 2023 Sep 1;325(3):R280-R289. doi: 10.1152/ajpregu.00275.2022. Epub 2023 Jul 17. PMID: 37458377; PMCID: PMC10625833.
Kifle ZD, Tian J, Aitken D, Melton PE, Cicuttini F, Jones G, Pan F. Associations between endogenous sex hormones and multisite chronic musculoskeletal pain. Br J Anaesth. 2025 Mar;134(3):793-803. doi: 10.1016/j.bja.2024.11.021. Epub 2024 Dec 19. PMID: 39706703; PMCID: PMC11867097.
Wankhar D, Prabu Kumar A, Vijayakumar V, A V, Balakrishnan A, Ravi P, Rudra B, K M. Effect of Meditation, Mindfulness-Based Stress Reduction, and Relaxation Techniques as Mind-Body Medicine Practices to Reduce Blood Pressure in Cardiac Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis. Cureus. 2024 Apr 17;16(4):e58434. doi: 10.7759/cureus.58434. PMID: 38765359; PMCID: PMC11099499.
Biltz RG, Sawicki CM, Sheridan JF, Godbout JP. The neuroimmunology of social-stress-induced sensitization. Nat Immunol. 2022 Nov;23(11):1527-1535. doi: 10.1038/s41590-022-01321-z. Epub 2022 Nov 11. PMID: 36369271; PMCID: PMC10000282.
Miller GE, Chen E, Sze J, Marin T, Arevalo JM, Doll R, Ma R, Cole SW. A functional genomic fingerprint of chronic stress in humans: blunted glucocorticoid and increased NF-kappaB signaling. Biol Psychiatry. 2008 Aug 15;64(4):266-72. doi: 10.1016/j.biopsych.2008.03.017. Epub 2008 Apr 28. PMID: 18440494; PMCID: PMC2581622.
Sapolsky RM, Krey LC, McEwen BS. The neuroendocrinology of stress and aging: the glucocorticoid cascade hypothesis. Endocr Rev. 1986 Aug;7(3):284-301. doi: 10.1210/edrv-7-3-284. PMID: 3527687.
Mishra AK, Varma AR. A Comprehensive Review of the Generalized Anxiety Disorder. Cureus. 2023 Sep 28;15(9):e46115. doi: 10.7759/cureus.46115. PMID: 37900518; PMCID: PMC10612137.
Karin O, Raz M, Tendler A, Bar A, Korem Kohanim Y, Milo T, Alon U. A new model for the HPA axis explains dysregulation of stress hormones on the timescale of weeks. Mol Syst Biol. 2020 Jul;16(7):e9510. doi: 10.15252/msb.20209510. PMID: 32672906; PMCID: PMC7364861.
Schuurmans AAT, Nijhof KS, Cima M, Scholte R, Popma A, Otten R. Alterations of autonomic nervous system and HPA axis basal activity and reactivity to acute stress: a comparison of traumatized adolescents and healthy controls. Stress. 2021 Nov;24(6):876-887. doi: 10.1080/10253890.2021.1900108. Epub 2021 Apr 16. PMID: 33860734.
Barel E, Abu-Shkara R, Colodner R, Masalha R, Mahagna L, Zemel OC, Cohen A. Gonadal hormones modulate the HPA-axis and the SNS in response to psychosocial stress. J Neurosci Res. 2018 Aug;96(8):1388-1397. doi: 10.1002/jnr.24259. Epub 2018 May 9. PMID: 29741787.
Kassab M, Katyal A, Franciosi S, Sanatani S. Chest Pain in Children: Is It Another "Growing Pain"? Paediatr Neonatal Pain. 2025 Mar 24;7(1):e70003. doi: 10.1002/pne2.70003. PMID: 40134780; PMCID: PMC11933443.
Seng JJB, Kho ZC, Kaur N. Premature Calcification of Costochondral Cartilage: A Scoping Review of the Literature. Cureus. 2024 Dec 8;16(12):e75328. doi: 10.7759/cureus.75328. PMID: 39776747; PMCID: PMC11706305.
Rokicki W, Rokicki M, Rydel M. What do we know about Tietze's syndrome? Kardiochir Torakochirurgia Pol. 2018 Sep;15(3):180-182. doi: 10.5114/kitp.2018.78443. Epub 2018 Sep 24. PMID: 30310397; PMCID: PMC6180027.
Ayloo A, Cvengros T, Marella S. Evaluation and treatment of musculoskeletal chest pain. Prim Care. 2013 Dec;40(4):863-87, viii. doi: 10.1016/j.pop.2013.08.007. PMID: 24209723.
Proulx AM, Zryd TW. Costochondritis: diagnosis and treatment. Am Fam Physician. 2009 Sep 15;80(6):617-20. PMID: 19817327.
Mott T, Jones G, Roman K. Costochondritis: Rapid Evidence Review. Am Fam Physician. 2021 Jul 1;104(1):73-78. PMID: 34264599.
Jurik AG, Graudal H. Sternocostal joint swelling--clinical Tietze's syndrome. Report of sixteen cases and review of the literature. Scand J Rheumatol. 1988;17(1):33-42. doi: 10.3109/03009748809098757. PMID: 3285453.
Barranco-Trabi J, Mank V, Roberts J, Newman DP. Atypical Costochondritis: Complete Resolution of Symptoms After Rib Manipulation and Soft Tissue Mobilization. Cureus. 2021 Apr 8;13(4):e14369. doi: 10.7759/cureus.14369. PMID: 33976991; PMCID: PMC8106472.
Schumann JA, Sood T, Parente JJ. Costochondritis. 2024 Apr 20. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan–. PMID: 30422526.
Collins RA, Ray N, Ratheal K, Colon A. Severe post-COVID-19 costochondritis in children. Proc (Bayl Univ Med Cent). 2021 Sep 27;35(1):56-57. doi: 10.1080/08998280.2021.1973274. PMID: 34966216; PMCID: PMC8477585.
McConaghy JR, Sharma M, Patel H. Acute Chest Pain in Adults: Outpatient Evaluation. Am Fam Physician. 2020 Dec 15;102(12):721-727. PMID: 33320506.
Ergenç İ, Şanal Toprak C, Odabaşı Z. Staphylococcus aureus costochondritis and chest wall abscess in a COVID-19 patient treated with tocilizumab. Turk J Phys Med Rehabil. 2021 Sep 1;67(3):382-385. doi: 10.5606/tftrd.2021.8208. PMID: 34870129; PMCID: PMC8607000.
Gorospe-Sarasúa L, Gallego-Rivera JI, Muñoz-Molina GM, Mirambeaux-Villalona RM, Ajuria-Illarramendi O, González-García A, Barbolla-Díaz I. Costocondritis y espondilitis diferidas por Candida en paciente post-COVID-19 tratado previamente con corticoides, antibióticos y tocilizumab [Delayed Candida Costochondritis and Spondylitis in a Post-COVID-19 Patient Previously Treated With Corticosteroids, Antibiotics, and Tocilizumab]. Arch Bronconeumol. 2021 Apr;57:48-50. Spanish. doi: 10.1016/j.arbres.2020.12.002. Epub 2020 Dec 28. PMID: 34629649; PMCID: PMC7832559.
Rushton S, Carman MJ. Chest Pain: If It Is Not the Heart, What Is It? Nurs Clin North Am. 2018 Sep;53(3):421-431. doi: 10.1016/j.cnur.2018.04.009. Epub 2018 Jul 11. PMID: 30100007.
Rabey, M, 2008, Costochondritis: Are the symptoms and signs due to neurogenic inflammation. Two cases that responded to manual therapy directed towards posterior spinal structures, Manual Therapie 13, 82-86
Chest Pain in Focal Musculoskeletal Disorders, Mette Jensen Stochkendahl, MSca,b,*, Henrik Wulff Christensen, DC, MD, PhDb
Grindstaff T, Treatment of a female collegiate rower withcostochondritis: a case report, Curry School of Education and Department of Athletics, University of Virginia, USA
Qureshi A, Nazeef A, Ali H, Gyawali J, Subhan N. Tubercular Costochondritis Presenting as Chest Wall Swelling: A Case Report of an Atypical Tuberculosis Presentation. Cureus. 2024 Aug 29;16(8):e68158. doi: 10.7759/cureus.68158. PMID: 39347238; PMCID: PMC11439087.
Inoue K, Minamino T. How to Approach Patients with Acute Chest Pain. Rev Cardiovasc Med. 2024 Aug 22;25(8):302. doi: 10.31083/j.rcm2508302. PMID: 39228492; PMCID: PMC11366986.
Jones DB, Abbott BG. Which Test is Best for Pain in the Chest? R I Med J (2013). 2025 Feb 3;108(2):16-22. PMID: 39878658.
Mohammad S, Chandio B, Soomro AA, Lakho S, Ali Z, Ali Soomro Z, Shaukat F. Depression and Anxiety in Patients with Gastroesophageal Reflux Disorder With and Without Chest Pain. Cureus. 2019 Nov 8;11(11):e6103. doi: 10.7759/cureus.6103. Erratum in: Cureus. 2019 Dec 10;11(12):c25. doi: 10.7759/cureus.c25. PMID: 31763106; PMCID: PMC6858267.
Shaballout N, Aloumar A, Manuel J, May M, Beissner F. Lateralization and Bodily Patterns of Segmental Signs and Spontaneous Pain in Acute Visceral Disease: Observational Study. J Med Internet Res. 2021 Aug 27;23(8):e27247. doi: 10.2196/27247. PMID: 34448718; PMCID: PMC8459716.
Roldan CJ, Huh BK. Iliocostalis Thoracis-Lumborum Myofascial Pain: Reviewing a Subgroup of a Prospective, Randomized, Blinded Trial. A Challenging Diagnosis with Clinical Implications. Pain Physician. 2016 Jul;19(6):363-72. PMID: 27454266.
Jacobs MLYE, Janssen L, Stassen LPS, Scheltinga MRM, Roumen RMH. Visceral symptoms in patients with anterior cutaneous nerve entrapment syndrome (ACNES): expression of viscerosomatic reflexes? Hernia. 2024 Feb;28(1):127-134. doi: 10.1007/s10029-023-02827-7. Epub 2023 Jul 1. PMID: 37393208; PMCID: PMC10891241.
Gay T, Olympia RP. Distress in My Chest: The Approach to a Student Presenting With "Chest Pain". NASN Sch Nurse. 2018 Nov;33(6):366-371. doi: 10.1177/1942602X18789257. Epub 2018 Aug 3. PMID: 30073918.
Sik EC, Batt ME, Heslop LM. Atypical chest pain in athletes. Curr Sports Med Rep. 2009 Mar-Apr;8(2):52-8. doi: 10.1249/jsr.0b013e31819c7d01. PMID: 19280769.
Expert Panel on Thoracic Imaging; Stowell JT, Walker CM, Chung JH, Bang TJ, Carter BW, Christensen JD, Donnelly EF, Hanna TN, Hobbs SB, Johnson BD, Kandathil A, Lo BM, Madan R, Majercik S, Moore WH, Kanne JP. ACR Appropriateness Criteria® Nontraumatic Chest Wall Pain. J Am Coll Radiol. 2021 Nov;18(11S):S394-S405. doi: 10.1016/j.jacr.2021.08.004. PMID: 34794596.
Boules M, Michael M, Chang J, Vrooman B, Kroh M, Rizk M. Not all abdominal pain is gastrointestinal. Cleve Clin J Med. 2016 Jan;83(1):29-35. doi: 10.3949/ccjm.83a.14082. PMID: 26760520.
Ikehira H, Kinjo M, Nagase Y, Aoki T, Ito H. Acute pan-costochondritis demonstrated by gallium scintigraphy. Br J Radiol. 1999 Feb;72(854):210-11. doi: 10.1259/bjr.72.854.10365077. PMID: 10365077.
Talucci RC, Webb WR. Costal chondritis: the costal arch. Ann Thorac Surg. 1983 Mar;35(3):318-21. doi: 10.1016/s0003-4975(10)61566-4. PMID: 6830368.
Rumball JS, Lebrun CM, Di Ciacca SR, Orlando K. Rowing injuries. Sports Med. 2005;35(6):537-55. doi: 10.2165/00007256-200535060-00005. PMID: 15974636.
Zhao Y, Gu Y, Zhang B. Associations of triglyceride-glucose (TyG) index with chest pain incidence and mortality among the U.S. population. Cardiovasc Diabetol. 2024 Mar 30;23(1):111. doi: 10.1186/s12933-024-02209-y. PMID: 38555461; PMCID: PMC10981836.
Cackovic C, Nazir S, Marwaha R. Panic Disorder. 2023 Aug 6. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan–. PMID: 28613692.