Je bent bezig met je normale dingen. Je borst voelt strak, je ademhaling blijft oppervlakkig hangen. Elke keer als je probeert dieper in te ademen, voel je een stekende pijn rond je ribben of borstbeen. Je schrikt ervan. Je vraagt je af: is er iets mis met mijn hart? Waarom voelt het alsof ik niet goed kan doorademen? Je zoekt op internet en komt steeds weer uit bij diezelfde woorden: costochondritis benauwd. Het lijkt wel alsof niemand écht uitlegt waar die benauwdheid vandaan komt – en vooral: wat je eraan kunt doen. In dit blog neem ik je stap voor stap mee door het probleem, de oorzaken en vooral de oplossingen die je zelf kunt toepassen om weer vrijer te ademen.
Benauwdheid bij costochondritis: wat gebeurt er in je lijf?
"Costochondritis benauwd" Het is een zoekterm die je waarschijnlijk niet zomaar intikt. Je voelt je niet alleen benauwd, maar ook onzeker. Je lijf geeft signalen die je niet helemaal begrijpt. Je voelt druk op je borst, soms zelfs uitstralend naar je rug of schouders. Je ademhaling wordt korter, sneller. Je merkt dat je niet meer durft door te ademen, bang voor die scherpe pijnscheut. Misschien heb je al een paar keer bij de huisarts gezeten, een hartfilmpje laten maken, bloed laten prikken. Alles lijkt in orde, maar de benauwdheid blijft.
Wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam bij costochondritis? De pijn ontstaat door een ontsteking of irritatie van het kraakbeen tussen je ribben en borstbeen. Dit gebied is gevoelig, zeker als je al wat gespannen bent. Je middenrif – de grote ademhalingsspier onder je longen – raakt verkrampt. Je bovenrug en ribben worden stijf. Je lijf reageert met een soort beschermingsmechanisme: je ademt oppervlakkiger, je spant je spieren aan, je probeert de pijn te vermijden. Maar juist daardoor wordt de benauwdheid erger.
Het gevolg? Je voelt je gevangen in je eigen lijf. Je durft niet meer diep te ademen, je wordt angstig, je voelt je steeds vermoeider. Je wereld wordt kleiner. Dingen die je eerst vanzelfsprekend deed – sporten, wandelen, zelfs een stukje fietsen – lijken ineens een enorme opgave. Je energie raakt op, je vertrouwen in je lichaam wankelt.
Waarom is het zo lastig om van de benauwdheid bij costochondritis af te komen?
Misschien heb je al van alles geprobeerd. Oefeningen van de fysiotherapeut. Rust nemen. Pijnstillers. Je hebt je houding aangepast, je probeert te ontspannen, maar het lijkt alsof je lijf niet meer meewerkt. Waarom is het zo moeilijk om deze benauwdheid te doorbreken?
Het antwoord zit vaak dieper dan je denkt. Benauwdheid bij costochondritis is niet alleen een lichamelijk probleem. Het is een samenspel van pijn, angst, spierspanning en soms ook frustratie. Je lijf is in een soort alarmstand gekomen. Je middenrif, normaal soepel en krachtig, raakt verkrampt door de pijn. Je bovenrug wordt stijf, je ribben bewegen minder mee met je ademhaling. Je zenuwstelsel blijft alert, want elke diepe ademhaling kan weer pijn geven. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel: pijn leidt tot oppervlakkig ademen, oppervlakkig ademen leidt tot meer spanning, meer spanning leidt tot meer pijn.
En dan is er nog de angst. Angst voor de pijn, angst dat het misschien toch je hart is, angst dat het nooit meer overgaat. Angst zorgt ervoor dat je nog minder durft te ademen, nog meer gaat verkrampen. Je lijf raakt steeds verder uit balans.
Waarom werken standaard adviezen vaak niet?
Veel adviezen die je krijgt zijn logisch, maar niet altijd helpend. Rust nemen is goed, maar te veel rust maakt je lijf juist stijver. Pijnstillers kunnen de scherpe randjes eraf halen, maar lossen de oorzaak niet op. Oefeningen zijn waardevol, maar als je middenrif en ribben nog verkrampt zijn, voelt elke beweging als een opgave. Je krijgt het gevoel dat je vastloopt. Dat je iets verkeerd doet. Maar dat is niet zo. Je lijf heeft gewoon meer nodig dan alleen symptoombestrijding.
Wat gebeurt er als je costochondritis met benauwdheid niet aanpakt?
Als je blijft rondlopen met benauwdheid door costochodritis, raakt je lijf steeds verder uit balans. Je ademhaling blijft oppervlakkig, je spieren blijven gespannen. Je merkt dat je sneller moe bent, minder goed slaapt, minder zin hebt om dingen te ondernemen. Je vertrouwen in je lichaam neemt af. Misschien trek je je terug, ga je sociale activiteiten vermijden. Je wereld wordt kleiner, je voelt je alleen. De angst voor de pijn en de benauwdheid kan zelfs leiden tot paniekaanvallen of somberheid.
Je lijf probeert je iets te vertellen. Het wil rust, ruimte, beweging – maar wel op een manier die past bij waar jij nu staat. Het is geen kwestie van doorbijten of negeren. Het vraagt om aandacht, om mildheid, om kleine stappen.
Hoe kun je de cirkel van benauwdheid en verkramping bij costochondritis doorbreken?
Het goede nieuws: er is wél iets wat je zelf kunt doen. Het begint met begrijpen wat er gebeurt in je lijf. Costochondritis met benauwdheid is geen teken dat je longen niet goed werken of dat je hart het begeeft. Het is een signaal van je lijf dat er spanning zit in je borstkas, je middenrif en je bovenrug. Door deze spanning te herkennen en stap voor stap te verminderen, kun je weer vrijer gaan ademen.
Hier zijn een aantal praktische tips die je thuis kunt toepassen:
1. Breng je aandacht naar je ademhaling
Ga rustig zitten of liggen. Leg je handen op je onderbuik. Voel hoe je ademhaling nu gaat – zonder oordeel, zonder iets te willen veranderen. Merk je dat je ademhaling hoog en snel is? Dat is logisch. Je lijf beschermt zichzelf tegen pijn. Probeer nu langzaam, met kleine stapjes, je ademhaling wat te verdiepen. Adem rustig in door je neus, laat je buik zachtjes omhoog komen. Adem uit door je mond en laat je buik weer zakken. Doe dit een paar minuten per dag, zonder te forceren. Het gaat niet om perfectie, maar om bewustwording.
2. Ontspan je middenrif
Je middenrif is de grote spier die je longen helpt uitzetten bij het inademen. Bij benauwd door costochondritis raakt deze spier vaak verkrampt. Een eenvoudige oefening: ga op je rug liggen met je knieën gebogen. Leg een hand op je borst en een hand op je buik. Adem rustig in en probeer je buik wat omhoog te laten komen, terwijl je borst zoveel mogelijk stil blijft. Voel hoe je middenrif beweegt. Lukt het niet meteen? Helemaal oké. Geef jezelf de tijd.
3. Maak je borstkas en bovenrug soepeler
Stijfheid in je bovenrug en ribben maakt het ademen moeilijker. Kleine, zachte bewegingen helpen om je borstkas weer wat losser te maken. Probeer bijvoorbeeld deze oefening: ga rechtop zitten, laat je schouders ontspannen. Draai langzaam je bovenlichaam naar links, houd even vast, en draai dan naar rechts. Herhaal dit een paar keer. Je kunt ook je schouders rustig optrekken en laten zakken, of kleine cirkels draaien met je schouders. Voel wat prettig is voor jouw lijf.
4. Rustig bewegen
Beweging is belangrijk, maar forceer niets. Een korte wandeling, wat lichte rek- en strekoefeningen, of zelfs rustig fietsen kan al verschil maken. Voel je dat je lijf protesteert? Neem dan pauze. Het gaat om het vinden van een balans tussen rust en beweging. Elke stap telt.
5. Gebruik warmte
Warmte ontspant je spieren en kan de pijn wat verzachten. Een warme kruik op je borst of rug, een warm bad, sauna of een warme douche kan helpen om de spanning te verminderen. Voel wat voor jou werkt.
6. Wees mild voor jezelf
Misschien het allerbelangrijkste: wees mild. Het is logisch dat je lijf gespannen is. Het is logisch dat je soms bang bent. Je hoeft niet alles in één keer op te lossen. Elke kleine stap richting ontspanning is winst.
De rol van angst bij costochondritis en benauwdheid
Angst speelt een grote rol bij costochondritis met benauwdheid. De pijn op je borst, het gevoel van benauwdheid – het zijn signalen die je brein koppelt aan gevaar. Je denkt misschien: wat als het mijn hart is? Wat als ik niet genoeg lucht krijg? Deze gedachten zorgen voor extra spanning in je lijf. Je ademhaling wordt nog oppervlakkiger, je spieren spannen zich nog meer aan. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht.
Het helpt om te weten dat deze angst normaal is. Je bent niet de enige die dit zo ervaart. Het is geen teken dat je zwak bent of dat je je aanstelt. Je lijf probeert je te beschermen. Door te leren luisteren naar je lichaam, je ademhaling rustig te maken en je borstkas soepeler te houden, kun je deze cirkel doorbreken.
Wanneer moet ik een arts waarschuwen bij benauwdheid bij costochondritis?
Benauwdheid bij costochondritis is meestal onschuldig en hangt samen met de pijn en spanning rond je ribben en borstbeen. Maar blijf altijd alert op veranderingen. Krijg je naast de benauwdheid ineens heftige pijn, word je duizelig, misselijk, voel je je echt onwel of merk je dat je hartkloppingen erger worden? Of twijfel je gewoon of het wel klopt wat je voelt? Neem dan contact op met je huisarts. Het is nooit overdreven om hulp te vragen als je je zorgen maakt. Jouw gevoel is belangrijk en verdient aandacht. Liever een keer te vaak laten checken dan met angst blijven rondlopen.
Wanneer is het tijd om hulp te zoeken?
Soms lukt het niet alleen. Dat is helemaal oké. Blijf je last houden van benauwdheid, pijn of angst? Worden je klachten erger, of voel je je onzeker over wat er aan de hand is? Dan is het verstandig om hulp te zoeken. Een arts kan onderzoeken of er geen andere oorzaken zijn. In onze praktijk kijken we samen met jou naar het hele plaatje: je lijf, je ademhaling, je emoties en je omgeving. We werken met Manuele Therapie e.s., kPNI en cranio sacraal therapie om alle onderdelen die een rol spelen bij jouw klachten te kunnen beïnvloeden.
Het doel is dat jij je weer vrij voelt in je lijf. Dat je weer durft te ademen, te bewegen, te leven. Dat je begrijpt waar je klachten vandaan komen en weet wat je zelf kunt doen. Je hoeft het niet alleen te doen. Samen komen we verder.
Wil je weer vrij kunnen ademen en je leven terugkrijgen?
Blijf niet rondlopen met benauwdheid bij costochondritis en pijn. Maak vandaag nog een afspraak in onze praktijk. Samen kijken we naar jouw situatie en maken we een plan dat bij jou past.
Bronnen en wetenschappelijke verdiepende literatuur: costochondritis en adem
Wankhar D, Prabu Kumar A, Vijayakumar V, A V, Balakrishnan A, Ravi P, Rudra B, K M. Effect of Meditation, Mindfulness-Based Stress Reduction, and Relaxation Techniques as Mind-Body Medicine Practices to Reduce Blood Pressure in Cardiac Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis. Cureus. 2024 Apr 17;16(4):e58434. doi: 10.7759/cureus.58434. PMID: 38765359; PMCID: PMC11099499.
Biltz RG, Sawicki CM, Sheridan JF, Godbout JP. The neuroimmunology of social-stress-induced sensitization. Nat Immunol. 2022 Nov;23(11):1527-1535. doi: 10.1038/s41590-022-01321-z. Epub 2022 Nov 11. PMID: 36369271; PMCID: PMC10000282.
Miller GE, Chen E, Sze J, Marin T, Arevalo JM, Doll R, Ma R, Cole SW. A functional genomic fingerprint of chronic stress in humans: blunted glucocorticoid and increased NF-kappaB signaling. Biol Psychiatry. 2008 Aug 15;64(4):266-72. doi: 10.1016/j.biopsych.2008.03.017. Epub 2008 Apr 28. PMID: 18440494; PMCID: PMC2581622.
Sapolsky RM, Krey LC, McEwen BS. The neuroendocrinology of stress and aging: the glucocorticoid cascade hypothesis. Endocr Rev. 1986 Aug;7(3):284-301. doi: 10.1210/edrv-7-3-284. PMID: 3527687.
Mishra AK, Varma AR. A Comprehensive Review of the Generalized Anxiety Disorder. Cureus. 2023 Sep 28;15(9):e46115. doi: 10.7759/cureus.46115. PMID: 37900518; PMCID: PMC10612137.
Karin O, Raz M, Tendler A, Bar A, Korem Kohanim Y, Milo T, Alon U. A new model for the HPA axis explains dysregulation of stress hormones on the timescale of weeks. Mol Syst Biol. 2020 Jul;16(7):e9510. doi: 10.15252/msb.20209510. PMID: 32672906; PMCID: PMC7364861.
Schuurmans AAT, Nijhof KS, Cima M, Scholte R, Popma A, Otten R. Alterations of autonomic nervous system and HPA axis basal activity and reactivity to acute stress: a comparison of traumatized adolescents and healthy controls. Stress. 2021 Nov;24(6):876-887. doi: 10.1080/10253890.2021.1900108. Epub 2021 Apr 16. PMID: 33860734.
Barel E, Abu-Shkara R, Colodner R, Masalha R, Mahagna L, Zemel OC, Cohen A. Gonadal hormones modulate the HPA-axis and the SNS in response to psychosocial stress. J Neurosci Res. 2018 Aug;96(8):1388-1397. doi: 10.1002/jnr.24259. Epub 2018 May 9. PMID: 29741787.
Kassab M, Katyal A, Franciosi S, Sanatani S. Chest Pain in Children: Is It Another "Growing Pain"? Paediatr Neonatal Pain. 2025 Mar 24;7(1):e70003. doi: 10.1002/pne2.70003. PMID: 40134780; PMCID: PMC11933443.
Seng JJB, Kho ZC, Kaur N. Premature Calcification of Costochondral Cartilage: A Scoping Review of the Literature. Cureus. 2024 Dec 8;16(12):e75328. doi: 10.7759/cureus.75328. PMID: 39776747; PMCID: PMC11706305.
Rokicki W, Rokicki M, Rydel M. What do we know about Tietze's syndrome? Kardiochir Torakochirurgia Pol. 2018 Sep;15(3):180-182. doi: 10.5114/kitp.2018.78443. Epub 2018 Sep 24. PMID: 30310397; PMCID: PMC6180027.
Ayloo A, Cvengros T, Marella S. Evaluation and treatment of musculoskeletal chest pain. Prim Care. 2013 Dec;40(4):863-87, viii. doi: 10.1016/j.pop.2013.08.007. PMID: 24209723.
Proulx AM, Zryd TW. Costochondritis: diagnosis and treatment. Am Fam Physician. 2009 Sep 15;80(6):617-20. PMID: 19817327.
Mott T, Jones G, Roman K. Costochondritis: Rapid Evidence Review. Am Fam Physician. 2021 Jul 1;104(1):73-78. PMID: 34264599.
Gundersen A, Borgstrom H, McInnis KC. Trunk Injuries in Athletes. Curr Sports Med Rep. 2021 Mar 1;20(3):150-156. doi: 10.1249/JSR.0000000000000819. PMID: 33655996.
Jurik AG, Graudal H. Sternocostal joint swelling--clinical Tietze's syndrome. Report of sixteen cases and review of the literature. Scand J Rheumatol. 1988;17(1):33-42. doi: 10.3109/03009748809098757. PMID: 3285453.
Barranco-Trabi J, Mank V, Roberts J, Newman DP. Atypical Costochondritis: Complete Resolution of Symptoms After Rib Manipulation and Soft Tissue Mobilization. Cureus. 2021 Apr 8;13(4):e14369. doi: 10.7759/cureus.14369. PMID: 33976991; PMCID: PMC8106472.
Schumann JA, Sood T, Parente JJ. Costochondritis. 2024 Apr 20. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan–. PMID: 30422526.
Collins RA, Ray N, Ratheal K, Colon A. Severe post-COVID-19 costochondritis in children. Proc (Bayl Univ Med Cent). 2021 Sep 27;35(1):56-57. doi: 10.1080/08998280.2021.1973274. PMID: 34966216; PMCID: PMC8477585.
McConaghy JR, Sharma M, Patel H. Acute Chest Pain in Adults: Outpatient Evaluation. Am Fam Physician. 2020 Dec 15;102(12):721-727. PMID: 33320506.
Ergenç İ, Şanal Toprak C, Odabaşı Z. Staphylococcus aureus costochondritis and chest wall abscess in a COVID-19 patient treated with tocilizumab. Turk J Phys Med Rehabil. 2021 Sep 1;67(3):382-385. doi: 10.5606/tftrd.2021.8208. PMID: 34870129; PMCID: PMC8607000.
Gorospe-Sarasúa L, Gallego-Rivera JI, Muñoz-Molina GM, Mirambeaux-Villalona RM, Ajuria-Illarramendi O, González-García A, Barbolla-Díaz I. Costocondritis y espondilitis diferidas por Candida en paciente post-COVID-19 tratado previamente con corticoides, antibióticos y tocilizumab [Delayed Candida Costochondritis and Spondylitis in a Post-COVID-19 Patient Previously Treated With Corticosteroids, Antibiotics, and Tocilizumab]. Arch Bronconeumol. 2021 Apr;57:48-50. Spanish. doi: 10.1016/j.arbres.2020.12.002. Epub 2020 Dec 28. PMID: 34629649; PMCID: PMC7832559.
Rushton S, Carman MJ. Chest Pain: If It Is Not the Heart, What Is It? Nurs Clin North Am. 2018 Sep;53(3):421-431. doi: 10.1016/j.cnur.2018.04.009. Epub 2018 Jul 11. PMID: 30100007.
Rabey, M, 2008, Costochondritis: Are the symptoms and signs due to neurogenic inflammation. Two cases that responded to manual therapy directed towards posterior spinal structures, Manual Therapie 13, 82-86
Chest Pain in Focal Musculoskeletal Disorders, Mette Jensen Stochkendahl, MSca,b,*, Henrik Wulff Christensen, DC, MD, PhDb
Grindstaff T, Treatment of a female collegiate rower withcostochondritis: a case report, Curry School of Education and Department of Athletics, University of Virginia, USA
Qureshi A, Nazeef A, Ali H, Gyawali J, Subhan N. Tubercular Costochondritis Presenting as Chest Wall Swelling: A Case Report of an Atypical Tuberculosis Presentation. Cureus. 2024 Aug 29;16(8):e68158. doi: 10.7759/cureus.68158. PMID: 39347238; PMCID: PMC11439087.
Inoue K, Minamino T. How to Approach Patients with Acute Chest Pain. Rev Cardiovasc Med. 2024 Aug 22;25(8):302. doi: 10.31083/j.rcm2508302. PMID: 39228492; PMCID: PMC11366986.
Jones DB, Abbott BG. Which Test is Best for Pain in the Chest? R I Med J (2013). 2025 Feb 3;108(2):16-22. PMID: 39878658.
