De rug is misschien wel één van de meest fascinerende delen van het menselijk lichaam. Niet alleen omdat hij ons letterlijk draagt, maar vooral omdat hij bestaat uit een ingenieus samenspel van structuren die continu met elkaar in gesprek zijn. Het is een soort orkest, waarbij elk onderdeel zijn eigen rol heeft, maar het geheel valt of staat met de samenwerking.
Je rug: een complexe vorm van samenwerking
Om te begrijpen waar rugklachten vandaan komen, is het goed om te weten hoe complex die samenwerking eigenlijk is. Je wervels bewegen ten opzichte van elkaar via kleine gewrichten en tussenwervelschijven. In het borstgebied zijn er ook verbindingen met de ribben, onderaan sluit de wervelkolom aan op het heiligbeen en het bekken. Bovenaan zit je nek en schedel. Elk gewricht wordt omhuld door een soort bindweefselsok, die niet alleen stevigheid geeft, maar ook bepaalt welke bewegingen mogelijk zijn en welke niet. Op elk moment laat het bindweefsel maar één bewegingsrichting toe, de rest wordt subtiel afgeremd. Zo ontstaat er een duidelijk bewegingspad, als een soort 3D rails van een achtbaan waarlangs alles soepel hoort te verlopen.
De spieren als motoren
De spieren zijn de motoren van deze bewegingen. Ze trekken samen volgens patronen die je in de loop van je leven hebt aangeleerd, passend bij de keten van gewrichten waar ze bij horen. Rondom al deze structuren liggen de fascia’s: bindweefselplaten en vliezen die alles met elkaar verbinden. Ze geven stevigheid, maar zorgen ook voor flexibiliteit. Je kunt het vergelijken met een ouderwetse tent: de botten zijn de tentstokken, het bindweefsel is het doek en de scheerlijnen. Alles staat onder een bepaalde spanning, waardoor het geheel stevig én beweeglijk blijft.
Als de samenwerking hapert ontstaan er rugklachten
Maar wat als die samenwerking ergens hapert? Soms is het overduidelijk waar het misgaat, bijvoorbeeld na een val of een ongeluk. Je weet precies waar de pijn vandaan komt. Maar als rugklachten langer dan zes weken blijven hangen, wordt het vaak een stuk minder duidelijk. Dan is er zelden één aanwijsbare oorzaak. Klachten die zomaar lijken te ontstaan, of die steeds terugkomen, hebben vaak te maken met een verstoorde samenwerking in de keten. Het kan zelfs zo zijn dat een oude enkelblessure van tien jaar geleden nu pas tot uiting komt in je rug. Het lichaam is namelijk ontzettend vindingrijk in het zoeken naar oplossingen. Als er ergens iets niet lekker loopt, wordt dat op een andere plek opgevangen. Dat werkt een tijd, maar als er steeds meer aanpassingen nodig zijn, door bijvoorbeeld stress, langdurig zitten, een aanrijding, of gewoon de optelsom van het leven, dan raakt de lokale belastbaarheid overschreden. Je rug gaat protesteren, zonder dat je precies weet waarom.
Hoe bacterieën rugklachten kunnen verzoorzaken
Wat veel mensen niet weten, is dat er soms ook heel andere oorzaken meespelen. Er zijn gevallen bekend waarbij bacteriën, vooral uit de mond, een rol spelen bij rugklachten die uiteindelijk uitmonden in een hernia. Tijdens stressvolle periodes worden de barrières in je mond vaak wat zwakker, waardoor bacteriën makkelijker naar binnen kunnen glippen. Als je mondgezondheid goed is, levert dat meestal geen problemen op. Maar als je mond al wat minder gezond is, liggen er bacteriën op de loer die je liever niet in je lichaam wilt hebben. Deze bacteriën kunnen via je bloedbaan terechtkomen op plekken waar het immuunsysteem ze lastig kan bereiken, zoals in de tussenwervelschijf. Daar blijven ze vaak jarenlang sluimeren, zonder direct klachten te geven. Maar zodra er bijvoorbeeld celschade ontstaat door een stevige griep, krijgen ze ineens de kans om actief te worden. Ze vermenigvuldigen zich, verzwakken de tussenwervelschijf en kunnen zo schade aanrichten. Het kan dan zomaar gebeuren dat je net herstellende bent van een virusinfectie, een simpele beweging maakt en ineens door je rug gaat en dan blijkt er een hernia te zijn ontstaan.
Afbeelding: een goede mondverzorging is belangrijk in de preventuie van rugklachten
Rugklachten na hoofd-of hersenletsel
Er is nóg een minder bekende route waardoor rugklachten kunnen ontstaan: via pakketjes informatie die cellen uitzenden als ze in de problemen zitten. Vooral na hoofd- of hersenletsel kunnen deze signalen voor verwarring zorgen in het bindweefsel, waardoor er ontstekingen ontstaan op plekken waar je het niet zou verwachten, zoals in je rug.
Het verhaal van rugklachten is dus zelden simpel. Het is een optelsom van samenwerking, aanpassing, oude blessures, stress, soms zelfs mondgezondheid of een oude hersenschudding. Het lichaam zoekt altijd naar balans, maar soms raakt die balans zoek. En dan laat je rug van zich horen.
Verbinding met je gemoedstoestand
Elke emotie die je voelt, heeft een eigen bewegingspatroon in je lichaam. Dit wordt ook wel een emotioneel motorisch patroon genoemd. Denk bijvoorbeeld aan hoe je schouders omhoog gaan als je je gespannen voelt, of hoe je borst zich opent als je blij bent. Vaak zijn er meerdere delen van je wervelkolom bij zo’n patroon betrokken. Sommige emoties zorgen ervoor dat bepaalde plekken in je rug extra spanning vasthouden. Als dezelfde emoties steeds terugkomen en niet verwerkt worden, kan dit ervoor zorgen dat je rugklachten krijgt of dat bestaande klachten blijven terugkeren. In ons blog over emoties vertellen we hier meer over en leggen we uit hoe je deze patronen kunt herkennen en doorbreken.
Hou je maar rugpijn en zoek je een behandeling die verder kijkt dat alleen spieren en gewrichten?
Herken je jezelf hierin? Heb je het gevoel dat je rugklachten niet zomaar uit de lucht komen vallen, maar het resultaat zijn van een lange geschiedenis? Weet dan: je bent niet de enige. Het is logisch dat het soms zoeken is naar de echte oorzaak. En vaak vraagt het om een aanpak die verder kijkt dan alleen de plek waar het pijn doet. Je rug vertelt een verhaal. kPNI brengt jouw hele situatie in kaart en gaat op zoek naar de echte reden van je klachten.
Wetenschappelijke verdiepingsliteratuur: rugklachten
Albert HB, Lambert P, Rollason J, Sorensen JS, Worthington T, Pedersen MB, Nørgaard HS, Vernallis A, Busch F, Manniche C, Elliott T. Does nuclear tissue infected with bacteria following disc herniations lead to Modic changes in the adjacent vertebrae? Eur Spine J. 2013 Apr;22(4):690-6. doi: 10.1007/s00586-013-2674-z. Epub 2013 Feb 10. PMID: 23397187; PMCID: PMC3631023.
Georgy M, Stern M, Murphy K. What Is the Role of the Bacterium Propionibacterium acnes in Type 1 Modic Changes? A Review of the Literature. Can Assoc Radiol J. 2017 Nov;68(4):419-424. doi: 10.1016/j.carj.2017.07.004. Epub 2017 Oct 3. PMID: 28985974.
Hopayian K, Raslan E, Soliman S. The association of modic changes and chronic low back pain: A systematic review. J Orthop. 2022 Nov 17;35:99-106. doi: 10.1016/j.jor.2022.11.003. PMID: 36438174; PMCID: PMC9682331.
Mattam A, Sunny G. Correlation of Vitamin D and Body Mass Index with Modic Changes in Patients with Non-Specific Low Back Pain in a Sub-Tropical Asian Population. Asian Spine J. 2016 Feb;10(1):14-9. doi: 10.4184/asj.2016.10.1.14. Epub 2016 Feb 16. PMID: 26949453; PMCID: PMC4764526.
Urquhart DM, Zheng Y, Cheng AC, Rosenfeld JV, Chan P, Liew S, Hussain SM, Cicuttini FM. Could low grade bacterial infection contribute to low back pain? A systematic review. BMC Med. 2015 Jan 22;13:13. doi: 10.1186/s12916-015-0267-x. PMID: 25609421; PMCID: PMC4320560.
Iozzo RV, Schaefer L. Proteoglycan form and function: A comprehensive nomenclature of proteoglycans. Matrix Biol. 2015 Mar;42:11-55. doi: 10.1016/j.matbio.2015.02.003. Epub 2015 Feb 18. PMID: 25701227; PMCID: PMC4859157.
Ingber DE, Wang N, Stamenovic D. Tensegrity, cellular biophysics, and the mechanics of living systems. Rep Prog Phys. 2014 Apr;77(4):046603. doi: 10.1088/0034-4885/77/4/046603. PMID: 24695087; PMCID: PMC4112545.
Ingber DE. Tensegrity-based mechanosensing from macro to micro. Prog Biophys Mol Biol. 2008 Jun-Jul;97(2-3):163-79. doi: 10.1016/j.pbiomolbio.2008.02.005. Epub 2008 Feb 13. PMID: 18406455; PMCID: PMC2570054.
Boghdady CM, Kalashnikov N, Mok S, McCaffrey L, Moraes C. Revisiting tissue tensegrity: Biomaterial-based approaches to measure forces across length scales. APL Bioeng. 2021 Oct 1;5(4):041501. doi: 10.1063/5.0046093. PMID: 34632250; PMCID: PMC8487350.
Wang L, Chen W. Modelling Cell Origami via a Tensegrity Model of the Cytoskeleton in Adherent Cells. Appl Bionics Biomech. 2019 Aug 14;2019:8541303. doi: 10.1155/2019/8541303. PMID: 31485268; PMCID: PMC6710780.
Arduino A, Pettenuzzo S, Berardo A, Salomoni VA, Majorana C, Carniel EL. A Continuum-Tensegrity Computational Model for Chondrocyte Biomechanics in AFM Indentation and Micropipette Aspiration. Ann Biomed Eng. 2022 Dec;50(12):1911-1922. doi: 10.1007/s10439-022-03011-1. Epub 2022 Jul 25. PMID: 35879583; PMCID: PMC9794536.
Luo Y, Xu X, Lele T, Kumar S, Ingber DE. A multi-modular tensegrity model of an actin stress fiber. J Biomech. 2008 Aug 7;41(11):2379-87. doi: 10.1016/j.jbiomech.2008.05.026. Epub 2008 Jul 15. PMID: 18632107; PMCID: PMC2603623.
Xu GK, Li B, Feng XQ, Gao H. A Tensegrity Model of Cell Reorientation on Cyclically Stretched Substrates. Biophys J. 2016 Oct 4;111(7):1478-1486. doi: 10.1016/j.bpj.2016.08.036. PMID: 27705770; PMCID: PMC5052513.
Quast MB, Carr CM, Hooten WM. Multilevel lumbar spine infection due to poor dentition in an immunocompetent adult: a case report. J Med Case Rep. 2017 Nov 22;11(1):328. doi: 10.1186/s13256-017-1492-z. PMID: 29162118; PMCID: PMC5698996.
Munoz NR, Ghorbani A, Agwuegbo CC, Vincent Coralde JM. Dental Infection Causing Methicillin-Resistant Staphylococcus aureus Bacteremia and Spinal Infection: A Case Report. Cureus. 2023 Dec 26;15(12):e51136. doi: 10.7759/cureus.51136. PMID: 38283534; PMCID: PMC10811413.
Critcher M, Huang ML. Excavating proteoglycan structure-function relationships: modern approaches to capture the interactions of ancient biomolecules. Am J Physiol Cell Physiol. 2022 Aug 1;323(2):C415-C422. doi: 10.1152/ajpcell.00222.2022. Epub 2022 Jun 27. PMID: 35759439; PMCID: PMC9359657.
Stegen S, Laperre K, Eelen G, Rinaldi G, Fraisl P, Torrekens S, Van Looveren R, Loopmans S, Bultynck G, Vinckier S, Meersman F, Maxwell PH, Rai J, Weis M, Eyre DR, Ghesquière B, Fendt SM, Carmeliet P, Carmeliet G. HIF-1α metabolically controls collagen synthesis and modification in chondrocytes. Nature. 2019 Jan;565(7740):511-515. doi: 10.1038/s41586-019-0874-3. Epub 2019 Jan 16. PMID: 30651640; PMCID: PMC7195049.
