Ghreline: het hongerhormoon uitgelegd

Wat is ghreline?

Ghreline is een hormoon dat voornamelijk wordt geproduceerd in de maagwand en in kleinere hoeveelheden in de dunne darm, alvleesklier en hersenen. Het staat bekend als het hongerhormoon, omdat het een signaal geeft aan de hersenen om te gaan eten. Ghreline zorgt er dus voor dat je trek krijgt, maar heeft ook andere functies in het lichaam.

Hoe werkt ghreline?

• Voor de maaltijd: Ghrelinewaarden stijgen wanneer de maag leeg is. Dit geeft een hongersignaal door aan de hypothalamus in de hersenen.
• Na de maaltijd: Zodra de maag gevuld is, daalt het ghrelinegehalte, waardoor het hongergevoel afneemt.
• Invloed op beloning: Ghreline stimuleert ook het dopaminesysteem in de hersenen, waardoor eten extra “bevredigend” aanvoelt.
• Energiehuishouding: Naast eetlust speelt ghreline een rol bij de regulatie van energie, groei en vetopslag.

Ghreline en eetgedrag

Ghreline is niet alleen een simpele aan-uitknop voor honger, maar beïnvloedt ook:

• Eetlust: Hoge ghreline stimuleert trek in met name energierijk voedsel.
• Voedselkeuze: Het hormoon kan voorkeur geven aan suikerrijke en vette producten.
• Maaltijdgrootte: Hogere spiegels leiden vaak tot grotere porties.

Verstoorde ghrelinebalans

Een disbalans in ghreline kan leiden tot problemen met gewicht en energie:

• Chronisch hoge ghreline: Komt voor bij langdurig lijnen of caloriebeperking. Dit kan leiden tot constante honger en overeten.
• Chronisch lage ghreline: Wordt soms gezien bij obesitas. Hoewel dit paradoxaal lijkt, kunnen de hersenen minder gevoelig worden voor ghreline, waardoor het honger-signaal ontregeld raakt.
• Slaaptekort: Te weinig slaap verhoogt ghreline en verlaagt leptine, wat vaak leidt tot meer trek en snackgedrag.

Ghreline en gezondheid

Naast eetlust heeft ghreline ook invloed op:

• Stofwisseling: Het reguleert vetopslag en energieverbruik.
• Groei: Ghreline stimuleert de afgifte van groeihormoon uit de hypofyse.
• Maag-darmstelsel: Het bevordert de beweging van de maag en darmen.
• Hart en immuunsysteem: Onderzoek wijst uit dat ghreline beschermende effecten kan hebben bij hart- en vaatziekten en ontstekingen.

Hoe ghreline positief te beïnvloeden?

Er zijn verschillende leefstijlfactoren die helpen om ghreline in balans te houden:

• Voldoende slaap: 7–9 uur per nacht verlaagt overmatige ghrelineproductie.
• Eiwitrijke voeding: Maaltijden met eiwitten zorgen voor een sterkere en langere verzadiging.
• Regelmatige maaltijden: Een stabiel eetritme kan schommelingen in ghreline verminderen.
• Stressmanagement: Stress kan ghreline ontregelen en honger versterken.
• Beweging: Lichaamsbeweging draagt bij aan een betere regulatie van zowel ghreline als leptine.

Samenvatting

Ghreline is het hormoon dat je honger aanwakkert en je motiveert om te eten. Het stijgt vlak voor een maaltijd en daalt erna, waardoor het een cruciale rol speelt in het reguleren van eetgedrag en energie-inname. Wanneer de balans van ghreline verstoord is – bijvoorbeeld door slaaptekort, stress of chronisch lijnen – kan dit leiden tot overeten en gewichtstoename. Door te zorgen voor voldoende slaap, gezonde voeding, beweging en stressreductie kun je de werking van ghreline ondersteunen en je hongergevoel beter in balans houden.