Je lijf staat altijd een beetje aan. Je bent moe, maar slapen lukt niet echt. Je voelt je gespannen, alert, alsof er elk moment iets kan gebeuren. Soms weet je niet eens precies waar die onrust vandaan komt. Je hoofd zegt: het is oké, maar je lijf gelooft het niet. Je merkt het aan je ademhaling, je hartslag, je spieren die nooit helemaal ontspannen. Je leeft op je hoede, ook al is er nu geen direct gevaar.
Dit is geen aanstellerij. Dit is hoe je amygdala werkt.
Wat is de amygdala eigenlijk?
De amygdala is een klein deel diep in je hersenen, een soort waakhond die altijd op de uitkijk staat. Hij scant alles wat je meemaakt, voelt en denkt. Is het veilig? Of moet ik in actie komen? Bij gevaar – echt of alleen maar gedacht – slaat de amygdala alarm. Je hartslag gaat omhoog, je spieren spannen zich aan, je ademhaling versnelt. Klaar om te vechten, vluchten of bevriezen.
De amygdala is betrokken is bij primaire emoties zoals stress, angst en agressie, maar ook plezier. En maakt een levendige verbinding tussen het heden en herinneringen die te maken hebben met het moment van nu. Het creëert in het nu een moment emotiebubbel van die heel levendig en realistisch is. Bij extra activatie overheersen de alertheid, angst en agressie en wordt je stresssysteem gestimuleerd om je lichaam via activatie klaar te maken voor het vechten of vluchten.
Dat is heel handig als er écht gevaar is. Maar wat als je amygdala te vaak of te snel afgaat? Bijvoorbeeld na een periode van veel stress, pijn of nare ervaringen. Dan blijft je lijf hangen in die waakstand. Je voelt je nooit helemaal veilig, zelfs niet als er nu niks aan de hand is.
Waarom blijft je amygdala soms ‘aan’ staan?
Je amygdala leert van alles wat je meemaakt. Heb je langdurig stress gehad, ben je ziek geweest, of heb je heftige dingen meegemaakt? Dan kan je amygdala overgevoelig raken. Hij blijft dan steeds signalen afgeven, ook als het nu eigenlijk veilig is. Je lijf reageert nog steeds alsof er gevaar dreigt, terwijl je hoofd allang weet: het is voorbij.
Misschien herken je dit. Je wilt ontspannen, maar je lijf laat het niet toe. Je probeert te slapen, maar je hart blijft tekeergaan. Je wilt genieten, maar er zit altijd een laagje spanning onder. Het is alsof je systeem vergeten is hoe het voelt om écht te ontspannen.
Kan je je amygdala resetten?
Het goede nieuws: ja, dat kan. Je amygdala kan leren dat het nu wél veilig is. Maar dat lukt niet door alleen maar te denken of te praten. Je lijf moet het voelen. Je zenuwstelsel moet ervaren: ik mag loslaten, ik hoef niet meer op mijn hoede te zijn.
Hoe kan je je Amygdala resetten?
Wil je zelf aan de slag? Begin klein. Zoek momenten op waarop je lijf mag ontspannen.
- Ga de natuur in
- Adem diep in je buik
- Voel je voeten op de grond
- Geniet van rustgegevende muziek
- Alles waarbij je je rustig en evilig voelt in heel je lijf
Zijn er behandelingen voor?
Hier komt cranio sacraal therapie om de hoek kijken. Cranio helpt je lijf te voelen dat het veilig is
Cranio sacraal therapie is een zachte, diepwerkende manier om je zenuwstelsel tot rust te brengen. Tijdens een sessie lig je op de behandeltafel. Je hoeft niks te doen, alleen maar te zijn. De aanraking is licht, soms bijna stil. Maar wat er gebeurt, is allesbehalve oppervlakkig.
Wij werken met aandacht en afstemming. We voelen waar spanning zit, waar je lijf nog vasthoudt aan oude alarmen. Door zachte aanraking en aanwezigheid nodig je je systeem uit om te zakken. Je lijf krijgt de kans om te voelen: het is nu veilig. Je hoeft niet meer te vechten of te vluchten. Je mag landen, ademen, ontspannen.
Dit klinkt misschien simpel, maar het effect is vaak diep. Je merkt het aan kleine dingen: je ademhaling wordt rustiger, je schouders zakken, je gedachten vertragen. Soms komen er emoties los, soms voel je ineens hoe moe je eigenlijk bent. Dat is niet gek. Je lijf laat eindelijk los wat het al die tijd heeft vastgehouden.
Waarom werkt cranio sacraal bij het resetten van je amydala?
Je amygdala reageert niet op woorden, maar op ervaringen. Door cranio sacraal therapie ervaart je lijf direct: ik ben hier, het is nu, het is veilig. Je zenuwstelsel krijgt nieuwe informatie. De waakhond mag even gaan liggen. Je systeem leert stap voor stap dat het niet meer nodig is om altijd alert te zijn.
Dit is geen quick fix. Het vraagt tijd, herhaling en mildheid. Maar elke keer dat je lijf mag voelen dat het veilig is, wordt het makkelijker om te ontspannen. Je bouwt als het ware nieuwe paadjes in je hersenen en je lijf. Je leert weer vertrouwen op je eigen gevoel van veiligheid.
Wat kun je zelf doen?
Misschien voel je nu al: hier wil ik meer van weten. Of misschien ben je vooral moe en verlang je naar rust. Wat je ook voelt, weet dat je niet de enige bent. Veel mensen lopen rond met een overactieve amygdala, zonder dat ze het doorhebben.
.En als je merkt dat je lijf niet vanzelf tot rust komt, weet dan: je hoeft het niet alleen te doen. Cranio sacraal therapie kan je helpen om weer te voelen dat het nu veilig is.
Wil je ervaren wat cranio voor jou kan doen? Je bent van harte welkom bij ons in de praktijk. Samen onderzoeken we wat jij nodig hebt om je amygdala te resetten en weer te voelen: het is goed, ik ben nu veilig, ik mag ontspannen.
Bronnen en wetenschappelijke verdiepende literatuur: amygdala resetten
Janak PH, Tye KM. From circuits to behaviour in the amygdala. Nature. 2015 Jan 15;517(7534):284-92. doi: 10.1038/nature14188. PMID: 25592533; PMCID: PMC4565157.
Császár-Nagy N, Bob P, Bókkon I. A Multidisciplinary Hypothesis about Serotonergic Psychedelics. Is it Possible that a Portion of Brain Serotonin Comes From the Gut? J Integr Neurosci. 2022 Aug 31;21(5):148. doi: 10.31083/j.jin2105148. PMID: 36137971.
Chen S, Chen C, Yang J, Yuan J. Trait self-consciousness predicts amygdala activation and its functional brain connectivity during emotional suppression: an fMRI analysis. Sci Rep. 2017 Mar 8;7(1):117. doi: 10.1038/s41598-017-00073-3. PMID: 28273918; PMCID: PMC5428331.
Ramirez JM. The integrative role of the sigh in psychology, physiology, pathology, and neurobiology. Prog Brain Res. 2014;209:91-129. doi: 10.1016/B978-0-444-63274-6.00006-0. PMID: 24746045; PMCID: PMC4427060.
Tye KM, Prakash R, Kim SY, Fenno LE, Grosenick L, Zarabi H, Thompson KR, Gradinaru V, Ramakrishnan C, Deisseroth K. Amygdala circuitry mediating reversible and bidirectional control of anxiety. Nature. 2011 Mar 17;471(7338):358-62. doi: 10.1038/nature09820. Epub 2011 Mar 9. PMID: 21389985; PMCID: PMC3154022.
Zhang XY, Wu WX, Shen LP, Ji MJ, Zhao PF, Yu L, Yin J, Xie ST, Xie YY, Zhang YX, Li HZ, Zhang QP, Yan C, Wang F, De Zeeuw CI, Wang JJ, Zhu JN. A role for the cerebellum in motor-triggered alleviation of anxiety. Neuron. 2024 Apr 3;112(7):1165-1181.e8. doi: 10.1016/j.neuron.2024.01.007. Epub 2024 Jan 31. PMID: 38301648.
Aziz MNM, Kumar J, Muhammad Nawawi KN, Raja Ali RA, Mokhtar NM. Irritable Bowel Syndrome, Depression, and Neurodegeneration: A Bidirectional Communication from Gut to Brain. Nutrients. 2021 Aug 31;13(9):3061. doi: 10.3390/nu13093061. PMID: 34578939; PMCID: PMC8468817.
Jones SK, McCarthy DM, Vied C, Stanwood GD, Schatschneider C, Bhide PG. Transgenerational transmission of aspartame-induced anxiety and changes in glutamate-GABA signaling and gene expression in the amygdala. Proc Natl Acad Sci U S A. 2022 Dec 6;119(49):e2213120119. doi: 10.1073/pnas.2213120119. Epub 2022 Dec 2. PMID: 36459641; PMCID: PMC9894161.
Feinstein JS, Gould D, Khalsa SS. Amygdala-driven apnea and the chemoreceptive origin of anxiety. Biol Psychol. 2022 Apr;170:108305. doi: 10.1016/j.biopsycho.2022.108305. Epub 2022 Mar 7. PMID: 35271957; PMCID: PMC10227885.
Qin X, Pan HQ, Huang SH, Zou JX, Zheng ZH, Liu XX, You WJ, Liu ZP, Cao JL, Zhang WH, Pan BX. GABAA(δ) receptor hypofunction in the amygdala-hippocampal circuit underlies stress-induced anxiety. Sci Bull (Beijing). 2022 Jan;67(1):97-110. doi: 10.1016/j.scib.2021.09.007. Epub 2021 Sep 16. PMID: 36545966.
Gunduz-Cinar O, Castillo LI, Xia M, Van Leer E, Brockway ET, Pollack GA, Yasmin F, Bukalo O, Limoges A, Oreizi-Esfahani S, Kondev V, Báldi R, Dong A, Harvey-White J, Cinar R, Kunos G, Li Y, Zweifel LS, Patel S, Holmes A. A cortico-amygdala neural substrate for endocannabinoid modulation of fear extinction. Neuron. 2023 Oct 4;111(19):3053-3067.e10. doi: 10.1016/j.neuron.2023.06.023. Epub 2023 Jul 21. PMID: 37480845; PMCID: PMC10592324.
Shi Y, Wu X, Zhou J, Cui W, Wang J, Hu Q, Zhang S, Han L, Zhou M, Luo J, Wang Q, Liu H, Feng D, Ge S, Qu Y. Single-Nucleus RNA Sequencing Reveals that Decorin Expression in the Amygdala Regulates Perineuronal Nets Expression and Fear Conditioning Response after Traumatic Brain Injury. Adv Sci (Weinh). 2022 Mar;9(7):e2104112. doi: 10.1002/advs.202104112. Epub 2022 Jan 17. PMID: 35038242; PMCID: PMC8895134.
Carhart-Harris RL, Roseman L, Bolstridge M, Demetriou L, Pannekoek JN, Wall MB, Tanner M, Kaelen M, McGonigle J, Murphy K, Leech R, Curran HV, Nutt DJ. Psilocybin for treatment-resistant depression: fMRI-measured brain mechanisms. Sci Rep. 2017 Oct 13;7(1):13187. doi: 10.1038/s41598-017-13282-7. PMID: 29030624; PMCID: PMC5640601.
Stujenske JM, O'Neill PK, Fernandes-Henriques C, Nahmoud I, Goldburg SR, Singh A, Diaz L, Labkovich M, Hardin W, Bolkan SS, Reardon TR, Spellman TJ, Salzman CD, Gordon JA, Liston C, Likhtik E. Prelimbic cortex drives discrimination of non-aversion via amygdala somatostatin interneurons. Neuron. 2022 Jul 20;110(14):2258-2267.e11. doi: 10.1016/j.neuron.2022.03.020. Epub 2022 Apr 8. PMID: 35397211; PMCID: PMC9308671.
Thomases DR, Cass DK, Meyer JD, Caballero A, Tseng KY. Early adolescent MK-801 exposure impairs the maturation of ventral hippocampal control of basolateral amygdala drive in the adult prefrontal cortex. J Neurosci. 2014 Jul 2;34(27):9059-66. doi: 10.1523/JNEUROSCI.1395-14.2014. PMID: 24990926; PMCID: PMC4078083.
