Syndroom van Tietze en voeding: hoe jouw eetpatroon invloed heeft op pijn en herstel

Martijn Vis
11 juli 2025

Misschien herken je het: je bent al een tijdje bezig met het syndroom van Tietze. De pijn op je borst, de vermoeidheid, het gevoel dat je lijf niet meer helemaal van jou is. Je hebt al van alles geprobeerd. Oefeningen, rust, misschien zelfs medicatie. Maar toch blijft het gevoel dat je iets mist. Dat er meer is dan alleen het fysieke stuk. Dat je lijf – en misschien ook je hoofd – iets anders nodig heeft. 

Wij horen het vaak van onze cliënten: “Kan voeding eigenlijk verschil maken bij Tietze? Of is dat onzin?” Het korte antwoord: ja, voeding doet er toe. Niet als magische oplossing, maar als onderdeel van het grotere geheel. In dit blog nemen we je mee in wat voeding – en vooral ook het ritme van eten – voor je kan betekenen. En we zoomen in op een klacht die veel voorkomt bij Tietze: het gevoel van een brok in je slokdarm. Wat kun je zelf doen? Wat helpt, en wat liever niet?

Intermittent fasting: minder vaak eten, meer rust voor je lijf

Eten is voor veel mensen een automatisme. Ontbijt, lunch, avondeten, tussendoor nog wat. Maar wist je dat je spijsvertering soms vooral behoefte heeft aan rust? Juist als je lijf al bezig is met ontstekingen die dienen als oplossing, zoals bij Tietze, kan het helpen om minder vaak te eten. Dit noemen we intermittent fasting: periodes van eten afwisselen met periodes van niet eten.

Waarom zou je dit doen? Je lijf krijgt zo de kans om te herstellen. Tijdens het vasten na minimaal 8 uur schakelt je lichaam over op ‘opruimstand’. Oude, beschadigde cellen worden opgeruimd, ontstekingsprocessen krijgen minder kans. Veel mensen merken dat ze zich helderder voelen, minder last hebben van opgeblazenheid en zelfs beter slapen. Het klinkt misschien spannend – niet ontbijten, of je lunch wat later nemen – maar vaak geeft het juist rust. Je hoeft niet meteen streng te zijn. Begin eens met 12 uur niet eten (bijvoorbeeld van 20:00 tot 08:00). Voelt dat goed? Dan kun je het langzaam uitbreiden.

Heb je veel last van stress of ben je zwanger, dan is het goed om voorzichtig te zijn met vasten. Luister altijd naar je lijf. Wat past bij jou? 

Het gevoel van een brok in je slokdarm: wat kun je doen?

Een klacht die we vaak horen bij Tietze (en trouwens ook bij stress): het gevoel van een brok in je keel of slokdarm. Alsof er iets vastzit, terwijl er medisch gezien niets te vinden is. Het kan ontzettend naar zijn. Je slikt, probeert te ontspannen, maar het gevoel blijft. Soms wordt het erger na het eten, of juist als je gespannen bent.

Wat gebeurt er? Je slokdarm is een spierbuis, die gevoelig is voor spanning. Stress, verkeerde ademhaling, maar ook bepaalde voedingsmiddelen kunnen die spanning vergroten. Wat kun je doen?

Wat liever te mijden bij slokdarmklachten:

  • Koffie, alcohol en koolzuurhoudende dranken: deze kunnen je slokdarm extra prikkelen
  • Pittig eten, citrusvruchten en tomaten: geven vaak meer zuur en irritatie.
  • Grote, zware maaltijden: je slokdarm moet harder werken, wat het brokgevoel kan versterken.
  • Eten vlak voor het slapen gaan: je spijsvertering is dan minder actief, waardoor klachten kunnen toenemen
  • Wat helpt wel? Kleinere porties, rustig eten, goed kauwen en vooral: tijd nemen voor je maaltijd. En misschien nog wel belangrijker: je zenuwstelsel tot rust brengen.

De kracht van de nervus vagus: ontspannen slokdarm, rustiger lijf

Je hebt misschien wel eens gehoord van de nervus vagus. Deze zenuw loopt van je hersenen naar je buik en regelt onder andere je spijsvertering en ontspanning. Als je zenuwstelsel gespannen is, trekt je slokdarm sneller samen. Dit kan het brokgevoel versterken. Het goede nieuws: je kunt de nervus vagus stimuleren om meer ontspanning te brengen.

Hoe doe je dat? Simpele dingen kunnen al helpen:

  • Diep en rustig ademen, vooral naar je buik toe
  • Zingen, neuriën of zachtjes gorgelen (ja, echt!)
  • Koud water drinken of je gezicht even met koud water spoelen
  •  Wandelen in de natuur, aandachtig en zonder haast

Deze oefeningen helpen je lijf te schakelen van ‘aan’ naar ‘rust’. Je merkt vaak snel verschil: je ademhaling wordt dieper, je slikt makkelijker, het brokgevoel zakt wat weg.

Ontstekingsremmende voeding: geef je lijf wat het nodig heeft

Een ontstekingsreactie van het kraakbeen is een onderderdeel van het syndroom van Tietze. Je kunt je lijf ondersteunen door voeding te kiezen die ontstekingsremmend werkt. Dit betekent niet dat je nooit meer iets ‘ongezonds’ mag eten, maar wel dat je bewust kiest voor wat je lijf voedt in plaats van vult.

Wat werkt ontstekingsremmend?

  • Vette vis (zalm, makreel, haring), of een goede visolie
  • Veel groenten, vooral groene bladgroenten, broccoli, bloemkool, paprika
  •  Bessen, blauwe bessen, frambozen: rijk aan antioxidanten
  • Walnoten, lijnzaad, chiazaad: goede vetten voor je cell
  • Gember, kurkuma en knoflook: natuurlijke ontstekingsremmers
  • Olijfolie (extra vierge) en avocado

Wat liever minder?

  • Suiker, wit brood, koek en gebak: deze voeden juist ontstekingen
  • Gefrituurd eten en transvetten
  •  Bewerkt vlees en kant-en-klare maaltijden

Je hoeft niet alles in één keer om te gooien. Begin klein. Voeg bijvoorbeeld een extra portie groenten toe aan je avondeten, of kies een keer vaker voor vette vis. Je zult merken dat kleine aanpassingen al verschil maken.

Tot slot: mildheid en kleine stappen

Voeding is geen wondermiddel, maar wel een krachtige bondgenoot. Zeker als je het combineert met aandacht voor je zenuwstelsel, beweging en rust. Je hoeft het niet perfect te doen. Elk stapje telt. En als je merkt dat je vastloopt, weet dan: je bent niet alleen. Wij kijken graag met je mee naar het grotere geheel. Zodat je weer meer vrijheid en vertrouwen in je lijf kunt ervaren.

Heb je vragen, wil je samen kijken naar wat bij jou past, of zoek je begeleiding? Je bent van harte welkom bij ons – online of in de praktijk. Wat jij nodig hebt, staat voorop.

Bronnen en wetenschappelijke verdiepende literatuur:

Syndroom van Tietze en voeding

Li M, Tan HE, Lu Z, Tsang KS, Chung AJ, Zuker CS. Gut-brain circuits for fat preference. Nature. 2022 Oct;610(7933):722-730. doi: 10.1038/s41586-022-05266-z. Epub 2022 Sep 7. PMID: 36070796; PMCID: PMC9605869.

Décarie-Spain L, Hayes AMR, Lauer LT, Kanoski SE. The gut-brain axis and cognitive control: A role for the vagus nerve. Semin Cell Dev Biol. 2024 Mar 15;156:201-209. doi: 10.1016/j.semcdb.2023.02.004. Epub 2023 Feb 16. PMID: 36803834; PMCID: PMC10427741.

Chen J, Cheng M, Wang L, Zhang L, Xu D, Cao P, Wang F, Herzog H, Song S, Zhan C. A Vagal-NTS Neural Pathway that Stimulates Feeding. Curr Biol. 2020 Oct 19;30(20):3986-3998.e5. doi: 10.1016/j.cub.2020.07.084. Epub 2020 Aug 20. PMID: 32822608.

Ma L, Wang HB, Hashimoto K. The vagus nerve: An old but new player in brain-body communication. Brain Behav Immun. 2025 Feb;124:28-39. doi: 10.1016/j.bbi.2024.11.023. Epub 2024 Nov 19. PMID: 39566667.

Jin H, Li M, Jeong E, Castro-Martinez F, Zuker CS. A body-brain circuit that regulates body inflammatory responses. Nature. 2024 Jun;630(8017):695-703. doi: 10.1038/s41586-024-07469-y. Epub 2024 May 1. PMID: 38692285; PMCID: PMC11186780.

Asadi A, Shadab Mehr N, Mohamadi MH, Shokri F, Heidary M, Sadeghifard N, Khoshnood S. Obesity and gut-microbiota-brain axis: A narrative review. J Clin Lab Anal. 2022 May;36(5):e24420. doi: 10.1002/jcla.24420. Epub 2022 Apr 14. PMID: 35421277; PMCID: PMC9102524.

Tiwari R, Kumar R, Malik S, Raj T, Kumar P. Analysis of Heart Rate Variability and Implication of Different Factors on Heart Rate Variability. Curr Cardiol Rev. 2021;17(5):e160721189770. doi: 10.2174/1573403X16999201231203854. PMID: 33390146; PMCID: PMC8950456.

McConaghy JR, Oza RS. Outpatient diagnosis of acute chest pain in adults. Am Fam Physician. 2013 Feb 1;87(3):177-82. PMID: 23418761.

Singh A, Singh D. The Paleolithic Diet. Cureus. 2023 Jan 25;15(1):e34214. doi: 10.7759/cureus.34214. PMID: 36843707; PMCID: PMC9957574.

Tahreem A, Rakha A, Rabail R, Nazir A, Socol CT, Maerescu CM, Aadil RM. Fad Diets: Facts and Fiction. Front Nutr. 2022 Jul 5;9:960922. doi: 10.3389/fnut.2022.960922. PMID: 35866077; PMCID: PMC9294402.

Jiang Y, Jarr K, Layton C, Gardner CD, Ashouri JF, Abreu MT, Sinha SR. Therapeutic Implications of Diet in Inflammatory Bowel Disease and Related Immune-Mediated Inflammatory Diseases. Nutrients. 2021 Mar 10;13(3):890. doi: 10.3390/nu13030890. PMID: 33801883; PMCID: PMC8001318.

McGaugh E, Barthel B. A Review of Ketogenic Diet and Lifestyle. Mo Med. 2022 Jan-Feb;119(1):84-88. PMID: 36033148; PMCID: PMC9312449.

Gardner CD, Landry MJ, Perelman D, Petlura C, Durand LR, Aronica L, Crimarco A, Cunanan KM, Chang A, Dant CC, Robinson JL, Kim SH. Effect of a ketogenic diet versus Mediterranean diet on glycated hemoglobin in individuals with prediabetes and type 2 diabetes mellitus: The interventional Keto-Med randomized crossover trial. Am J Clin Nutr. 2022 Sep 2;116(3):640-652. doi: 10.1093/ajcn/nqac154. Erratum in: Am J Clin Nutr. 2022 Dec 19;116(6):1904. doi: 10.1093/ajcn/nqac279. PMID: 35641199; PMCID: PMC9437985.

Zhou C, Wang M, Liang J, He G, Chen N. Ketogenic Diet Benefits to Weight Loss, Glycemic Control, and Lipid Profiles in Overweight Patients with Type 2 Diabetes Mellitus: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trails. Int J Environ Res Public Health. 2022 Aug 22;19(16):10429. doi: 10.3390/ijerph191610429. PMID: 36012064; PMCID: PMC9408028.

Fam AG, Smythe HA. Musculoskeletal chest wall pain. CMAJ. 1985 Sep 1;133(5):379-89. PMID: 4027804; PMCID: PMC1346531.

Biltz RG, Sawicki CM, Sheridan JF, Godbout JP. The neuroimmunology of social-stress-induced sensitization. Nat Immunol. 2022 Nov;23(11):1527-1535. doi: 10.1038/s41590-022-01321-z. Epub 2022 Nov 11. PMID: 36369271; PMCID: PMC10000282.

Karin O, Raz M, Tendler A, Bar A, Korem Kohanim Y, Milo T, Alon U. A new model for the HPA axis explains dysregulation of stress hormones on the timescale of weeks. Mol Syst Biol. 2020 Jul;16(7):e9510. doi: 10.15252/msb.20209510. PMID: 32672906; PMCID: PMC7364861.

Schuurmans AAT, Nijhof KS, Cima M, Scholte R, Popma A, Otten R. Alterations of autonomic nervous system and HPA axis basal activity and reactivity to acute stress: a comparison of traumatized adolescents and healthy controls. Stress. 2021 Nov;24(6):876-887. doi: 10.1080/10253890.2021.1900108. Epub 2021 Apr 16. PMID: 33860734.

Barel E, Abu-Shkara R, Colodner R, Masalha R, Mahagna L, Zemel OC, Cohen A. Gonadal hormones modulate the HPA-axis and the SNS in response to psychosocial stress. J Neurosci Res. 2018 Aug;96(8):1388-1397. doi: 10.1002/jnr.24259. Epub 2018 May 9. PMID: 29741787.

Bonaz B, Sinniger V, Pellissier S. Anti-inflammatory properties of the vagus nerve: potential therapeutic implications of vagus nerve stimulation. J Physiol. 2016 Oct 15;594(20):5781-5790. doi: 10.1113/JP271539. Epub 2016 May 1. PMID: 27059884; PMCID: PMC5063949.

Bai L, Mesgarzadeh S, Ramesh KS, Huey EL, Liu Y, Gray LA, Aitken TJ, Chen Y, Beutler LR, Ahn JS, Madisen L, Zeng H, Krasnow MA, Knight ZA. Genetic Identification of Vagal Sensory Neurons That Control Feeding. Cell. 2019 Nov 14;179(5):1129-1143.e23. doi: 10.1016/j.cell.2019.10.031. PMID: 31730854; PMCID: PMC6916730.

Browning KN, Verheijden S, Boeckxstaens GE. The Vagus Nerve in Appetite Regulation, Mood, and Intestinal Inflammation. Gastroenterology. 2017 Mar;152(4):730-744. doi: 10.1053/j.gastro.2016.10.046. Epub 2016 Dec 15. PMID: 27988382; PMCID: PMC5337130.

Zou N, Zhou Q, Zhang Y, Xin C, Wang Y, Claire-Marie R, Rong P, Gao G, Li S. Transcutaneous auricular vagus nerve stimulation as a novel therapy connecting the central and peripheral systems: a review. Int J Surg. 2024 Aug 1;110(8):4993-5006. doi: 10.1097/JS9.0000000000001592. PMID: 38729100; PMCID: PMC11326027.

Sharkey KA, Mawe GM. The enteric nervous system. Physiol Rev. 2023 Apr 1;103(2):1487-1564. doi: 10.1152/physrev.00018.2022. Epub 2022 Dec 15. PMID: 36521049; PMCID: PMC9970663.

Prescott SL, Liberles SD. Internal senses of the vagus nerve. Neuron. 2022 Feb 16;110(4):579-599. doi: 10.1016/j.neuron.2021.12.020. Epub 2022 Jan 19. PMID: 35051375; PMCID: PMC8857038.