Je middenrif onder druk: waarom ontstekingen je ademhaling saboteren

19 oktober 2025

Je ligt in bed. Je bent moe, doodmoe zelfs. Maar je ademhaling voelt zwaar. Alsof er een gewicht op je borst drukt. Je moet er bewust over nadenken. In, uit. In, uit. Het gaat niet meer vanzelf.

Herken je dit?

Dan is de kans groot dat je middenrif – je belangrijkste ademspier – het zwaar te verduren heeft. En dat ontstekingen in je lijf hier een grotere rol bij spelen dan je denkt.

Wat doet je middenrif eigenlijk?

Je middenrif is een grote, koepelvormige spier die je borstkas scheidt van je buik. Elke keer als je inademt, trekt deze spier samen en zakt naar beneden. Zo ontstaat er ruimte in je longen. Bij uitademen ontspant de spier weer. Dit gebeurt zo'n 20.000 keer per dag. Zonder dat je erbij nadenkt.

Totdat het mis gaat.

Ontstekingen verstoren je schildklier – en daarmee je middenrif

Wat heeft je schildklier hier nu mee te maken? Meer dan je denkt.

Je schildklierhormonen bepalen welk type spiervezels je hebt. En die types maken een wereld van verschil. Type 1 vezels zijn voor duurwerk, voor langzaam en stabiel bewegen. Type 2 vezels zijn voor kracht, voor snelle acties. Je middenrif heeft beide nodig, maar vooral die type 2 vezels zorgen voor kracht bij diep ademhalen, hoesten of inspanning.

Hier komt het: **als er ontstekingen in je lijf zijn, verandert de activiteit van je schildklier.** Ontstekingen komen uit je immuunsysteem en nemen de functie van de schildklier over. Ze kapen hem voor eigen gebruik. Dit remt de omzetting van T4 (het opslaghormoon) naar T3 (het actieve hormoon) en laat meer T3 produceren (remt de activatie van T3). En zonder genoeg T3? Dan verschuift de balans in je spiervezels. Je krijgt minder type 2, meer type 1. Je middenrif verliest kracht.

Ontstekingen verhogen de druk op je middenrif

Tegelijk vraagt een ontstoken lijf meer van je middenrif. Waarom? Omdat ontstekingen je lichaam in een soort alarmmodus zetten. Je ademhaling wordt sneller, oppervlakkiger. Je lijf probeert meer zuurstof binnen te krijgen, afvalstoffen kwijt te raken. Je middenrif moet harder werken.

Snap je het probleem?

Je middenrif moet meer doen, terwijl het minder kán.

Hogere vraag. Minder kracht. Dat is een recept voor uitputting.

Bloise, Flavia & Van der Spek, Anne & Surovtseva, Olga & Ortiga, Tania & Fliers, Eric & Boelen, Anita. (2016). Differential Effects of Sepsis and Chronic Inflammation on Diaphragm Muscle Fiber Type, Thyroid Hormone Metabolism, and Mitochondrial Function. Thyroid. 26. 10.1089/thy.2015.0536.

Afb: In het plaatje zie je schematisch de interactie die ontstaat van de routes uit de schildklier naar het middenrif bij chronische ontsteking

Je mitochondriën – de energiefabriekjes – draaien op een laag pitje

Je schildklierhormonen doen nog iets cruciaal: ze reguleren de activiteit van je mitochondriën. Dat zijn de kleine energiefabriekjes in je cellen. Zonder genoeg T3 verschuift de energie-aanmaak in je lichaam. Je gaat steeds minder gebruik maken van je mitochondriën die normaal gesproken zuurstof gebruiken om energie te maken. In plaats daarvan gaat je lichaam steeds meer energie maken buiten de mitochondriën om, zonder zuurstof, in een soort fermentatieproces. Dit verbranden zonder zuurstof gaat wel sneller, maar levert vooral biomassa op - bouwstenen voor je cellen - en veel minder bruikbare energie voor jou.

En raad eens welke spier heel veel mitochondriën heeft? Juist. Je middenrif.

Als je mitochondriën een kleiner aandeel hebben door een gebrek aan T3, dan krijgt je middenrif niet genoeg brandstof. Wanneer dat langere tijd aanhoudt dan neemt ook de qualiteit van je mitochondriën af. Het resultaat? **Diafragma failure.** Je ademspier geeft het op. Niet helemaal, maar genoeg om te voelen dat ademen moeite kost.

Oliveira TS, Santos AT, Andrade CBV, Silva JD, Blanco N, Rocha NN, Woyames J, Silva PL, Rocco PRM, da-Silva WS, Ortiga-Carvalho TM, Bloise FF. Sepsis Disrupts Mitochondrial Function and Diaphragm Morphology. Front Physiol. 2021 Sep 7;12:704044. doi: 10.3389/fphys.2021.704044. PMID: 34557108; PMCID: PMC8452856.

Wat merk je hier van?

Misschien herken je dit:

Je ademhaling voelt zwaar of oppervlakkig
Je wordt snel benauwd bij inspanning
Je voelt een druk of spanning op je borst
Ademen gaat niet meer vanzelf, je moet erbij nadenken
Je bent snel moe, zelfs na een rustige dag
Je slaapt slecht, wordt wakker met een gevoel van benauwdheid

Dit zijn absoluut geen losse klachten. Ze hangen samen. En ze vertellen je iets.

Wat kun je doen?

Je bent niet machteloos. Er zijn stappen die je kunt zetten om je middenrif te ondersteunen en ontstekingen te verminderen.

Verminder ontstekingen

Eet ontstekingsremmend: vette vis, groenten, gezonde vetten
Vermijd geraffineerde suikers en bewerkte voeding
Zorg voor voldoende omega-3 (EPA/DHA) uit vis, visolie of algenolie
Ondersteun je darmflora met gefermenteerd voedsel of een goede probiotica

Ondersteun je schildklier

Zorg voor voldoende jodium, selenium en zink
Verminder stress, want stress remt de omzetting van T4 naar T3

Geef je middenrif rust én kracht

Oefen ademhalingsoefeningen: rustig, diep, naar je buik
Ga op je rug liggen, handen op je buik, voel hoe je buik omhoog komt bij inademen
Beweeg regelmatig, maar forceer niets
Zoek hulp bij een cranio sacraal, osteopaat of adem therapeut die je middenrif kan behandelen

Kom tot rust

Ga de natuur in
Slaap goed ( lees hier meer over goede slaap)
Verminder prikkels: minder schermtijd, meer stilte
Probeer yoga, meditatie of cranio sacraal therapie

Je middenrif vertelt je iets

Als ademen zwaar voelt, is dat geen teken dat je gek wordt of dat je je aanstelt. Het is een signaal. Je lijf probeert je iets te vertellen.

Ontstekingen, een vermoeide schildklier, uitgeputte mitochondriën – het hangt allemaal samen. En je middenrif zit er middenin. Letterlijk.

Luister naar dat signaal. Neem het serieus. En weet: er is een weg terug. Stap voor stap. Met mildheid voor jezelf.

Je hoeft het niet allemaal in één keer goed te doen. Elke kleine verandering telt. Elke ademhaling die makkelijker gaat, is winst.

Wil je persoonlijke begeleiding?

Worstel je met vermoeidheid, benauwdheid of chronische ontstekingen? En wil je begrijpen wat er in jouw lijf speelt? Je bent van harte welkom in onze praktijk. We kijken naar het hele plaatje: lichaam, geest, emotie én omgeving. Samen ontdekken we wat jij nodig hebt om je weer vrij te voelen.

Bronnen en wetenschappelijke verdiepingsliteratuur: middenrif en ontstekingen

Kwakkel J, van Beeren HC, Ackermans MT, Platvoet-Ter Schiphorst MC, Fliers E, Wiersinga WM, Boelen A. Skeletal muscle deiodinase type 2 regulation during illness in mice. J Endocrinol. 2009 Nov;203(2):263-70. doi: 10.1677/JOE-09-0118. Epub 2009 Aug 5. PMID: 19656972.

Boelen A, Kwakkel J, Fliers E. Beyond low plasma T3: local thyroid hormone metabolism during inflammation and infection. Endocr Rev. 2011 Oct;32(5):670-93. doi: 10.1210/er.2011-0007. Epub 2011 Jul 26. PMID: 21791567.

Kwakkel J, Fliers E, Boelen A. Illness-induced changes in thyroid hormone metabolism: focus on the tissue level. Neth J Med. 2011 May;69(5):224-8. PMID: 21646671.

Oliveira TS, Shimabukuro MK, Monteiro VRS, Andrade CBV, Boelen A, Wajner SM, Maia AL, Ortiga-Carvalho TM, Bloise FF. Low Inflammatory Stimulus Increases D2 Activity and Modulates Thyroid Hormone Metabolism during Myogenesis In Vitro. Metabolites. 2022 May 6;12(5):416. doi: 10.3390/metabo12050416. PMID: 35629920; PMCID: PMC9144220.

Carmody C, Ogawa-Wong AN, Martin C, Luongo C, Zuidwijk M, Sager B, Petersen T, Roginski Guetter A, Janssen R, Wu EY, Bogaards S, Neumann NM, Hau K, Marsili A, Boelen A, Silva JE, Dentice M, Salvatore D, Wagers AJ, Larsen PR, Simonides WS, Zavacki AM. A Global Loss of Dio2 Leads to Unexpected Changes in Function and Fiber Types of Slow Skeletal Muscle in Male Mice. Endocrinology. 2019 May 1;160(5):1205-1222. doi: 10.1210/en.2019-00088. PMID: 30951174; PMCID: PMC6482039.

Bloise FF, Santos AT, de Brito J, de Andrade CBV, Oliveira TS, de Souza AFP, Fontes KN, Silva JD, Blanco N, Silva PL, Rocco PRM, Fliers E, Boelen A, da-Silva WS, Ortiga-Carvalho TM. Sepsis Impairs Thyroid Hormone Signaling and Mitochondrial Function in the Mouse Diaphragm. Thyroid. 2020 Jul;30(7):1079-1090. doi: 10.1089/thy.2019.0124. Epub 2020 Apr 24. PMID: 32200709.

Bloise FF, van der Spek AH, Surovtseva OV, Ortiga-Carvalho TM, Fliers E, Boelen A. Differential Effects of Sepsis and Chronic Inflammation on Diaphragm Muscle Fiber Type, Thyroid Hormone Metabolism, and Mitochondrial Function. Thyroid. 2016 Apr;26(4):600-9. doi: 10.1089/thy.2015.0536. Epub 2016 Mar 16. PMID: 26892873.